سرزمين بابِل
سرزمين بابِل (Babilon)
بينالنهرين از ديرباز محل زندگي دو گروه نژادي، سومريها در شمال و ساميها در جنوب بود. اولين قومي كه در بابل زندگي ميكرد سومريها بودند، كه خيلي زود جاي خود را به مردم سامي دادند. سرزمين بابل، در دشتي قرار داشت كه توسط دو رود دجله و فرات به وجود آمده بود. ايـن دشت از جنوب به صحراي عربستان و از شمـال به دشت مرتفـع بينالنهرين منتهي ميشد.
بابل، زماني به درجـة والای خود رسيـد كه سامي ها بر سومريها غلبه كردند. يعني زمـاني كه گـروه ديگـري از ساميها از عربستان وارد بينالنهرين شدند با ساميهاي شمال بينالنهرين نيروي عظيمي تشكيل دادند. اين اقوام سامي كه به آنها “آموري” نيز ميگفتند، از شبهجزيرة عربستان بيرون آمده، متوجه سرزمينهايي شدند كه در حاشية دريا و رودخانههاي بزرگ قرار داشتند كه هم از نظر آب و هوا و هم زمينهاي حاصلخيز، بر عربستان خشك و كويري برتري داشت. بنابراين، آنها نخستين دودمان را در بابل تأسيس كردند و بابل را تحت تسلط خود درآوردند. در همين دوران سومري در طي جنگهاي طولاني با ايلام منقرض شدند. آنها در شهر بابل كه پر از بناهاي كهن سومريها بود، دولتي نيرومند تأسيس كردند.
اگرچه بابل از حيث فرهنگ شهرنشيني تا آن زمان كاملترين و مرتبترين تمدن باستاني را داشت و از نظر سازمان اداري، سرزميني قانونمند بود، ولي در واقع اين شكوه و عظمت مديون فرهنگ سومريها بوده است.
تا پيش از حضور كوروش بزرگ در سرزمين بابل، كتيبههايي به نام رويدادنامه يا سالنامه، نگـارش ميشده است. در اين كتيبهها خلاصهاي از رويدادها و اتفاقات مهم زمان بيان ميشده است. از ويژگيهاي اين رويدادنامهها آن است كه متن آنها بدون هيچگونه تعارف و تملقي نوشته شده و در آنها از هيچ شخص و شخصيتي جانبداري نشده است. در متن رويدادنامهها نه كسي را با عناوين و القاب، بزرگ كردهاند و نه كسي را تحقير و خوار.
نقش برجستة “شَمَش ـ رش ـ اوشور” فرمانروای سوحی و ماری که در مقابل خدایان اداد و ایشتار از بابل ایستاده است.
این تصویر روی یک سنگ نقش شده است، “مروداخ ـ بالادان”، پادشاه بابل را نشان میدهد که زمینی به یک شخص عالیرتبه اعطا میکند. شاه در طرف چپ ایستاده و یک عصا در دست چپ و شیء کوچکی در دست راست دارد. تصویر شخص عالیرتبه کوچکتر است و عصایی کوتاهتر در دست دارد و دست راست خود را به امتنان بالا برده است. این نقش برجسته در موزة برلین نگهداری میشود.
گودهآ، پادشاه گوتی تبار سرزمین بابل، از سرزمین لاگاش، قرن پانزدهم پیش از میلاد