غلامحسين مصاحب
غلامحسين مصاحب
تخلص: ……….
قرن: چهاردهم هجری
سال تولد ـ فوت: 1289 ـ 1358 خ
محل تولد ـ زندگی ـ فوت: نائين ـ تهران، انگلستان ـ تهران
دوران: قاجاریه؛ پهلوی؛ جمهوری اسلامی
آثار: دايرةالمعارف فارسي؛ مدخل آنالیز ریاضی؛ مدخل منطق صورت؛ فرهنگ اصلاحات جغرافیایی (با همکاری)
توضيح: مصـاحب ریاضـیدان، پـژوهشگـر و دانشنـامـهنـویس بـود. وی آثار ارزنـدهاي در زمينـة رياضيـات از جملـه «منطـق صورت» و «آناليز ريـاضي» از خـود باقي گذاشته است. نخستين گـامبلند و مؤثر وی انتشـار جبر و مقابلة خيـام است كه ترجمه گونهاي بود از كارهاي اروپاييان. او همچنين مؤسس پروژة دايرۀالمعارف فارسي بودو از شاگردان خـاص برتراند راسل بود. وی در دانشسرای عالی تدریس میکرد و عهدهدار پست معاونت فنی وزارت علوم و آموزش عالی بودو همچنین عضو انجمن ریاضیدانان لندن و انجمن فلسفة کمبریج بود. مصاحب نخستین کسی بود که منطق صورت، به معنی جدید، یعنی منطق ریاضی را وارد فضای فکری ایران کرد. از دیگر کارهای اساسی او تأسیس مؤسسة ریاضیات در دانشگاه تربیت معلم بود، اما اثر مهم و ماندگار او دایرةالمعارف فارسی است، که با اهتمام و سرپرستی او بـا همکاری عدة زیادی از دانشمندان رشتههـای گوناگون تدوین شده است، که درهمان سال انتشار، اثر ممتاز سال شناخته شد. او در این اثر، ابداعکنندة حروف ایرانیک (خوابیده) در زبان فارسی، معادل حروف ایتالیک در زبان لاتیناست. دیگر اثر مهم او، جبر و مقـابلة خیام است که در آن برای نخستین بار مقام علمی خیام در ریاضیات به طور مستقل به زبان فارسی شناسانده شدهاست. کتاب مدخل ریاضی او اثر ممتاز سال شناخته شده و به چاپهای متعدد رسید.