آدمیت، فریدون
آدمیت، فریدون (1299 – 1387 خ)
Adamiyat, Fereydoun
تاریخ‌نگار و سیاستمدار
فریدون آدمیت، در سال 1299 خ، در تهران به دنیا آمد. او فرزند عباسقلی خان قزوینی، معروف به آدمیت بود که بعدها «جامعة آدمیت» را تأسیس کرد.
فریدون آدمیت، بعد از تحصیلات ابتدایی به دارالفنون رفت و تا کلاس پنجم در دارالفنون به ادامه تحصیل پرداخت و در سال 1318 خ، کلاس پنجم را به اتمام رساند و سه ماه بعد، امتحان نهایی مدرسة متوسطه را پشت سر گذاشت و پس از آن به دانشکدة حقوق و علوم سیاسی راه یافت و در سال 1321 خ، از آنجا فارغ التحصیل شد.
او پایان‌نامه‌اش را دربارة «زندگی و اقدامات سیاسی میرزا تقی‌خان امیرکبیر» نوشت که دو سال بعد (1323 خ) با عنوان امیرکبیر و ایران و یا ورقی از تاریخ ایران با مقدمة استادش به دست چاپ سپرده شد. این کتاب بعدها با عنوان امیرکبیر و ایران از سوی انتشارات خوارزمی تجدید چاپ شد و در هر بار، با تجدید نظرهایی از سوی آدمیت روبرو شد به نحوی که آخرین تجدید نظر بر این کتاب را آدمیت در سال 1353 خ، بر آن اعمال و در مقدمة خود به آن اشاره کرد.
آدمیت، درحالی که دانشجوی دانشکدة حقوق بود، در سال 1319 خ، به استخدام وزارت خارجه درآمد تا ضمن کار، تحصیلات خود در خارج از کشور را تکمیل کند. نخستین فعالیت اداری- اجرایی آدمیت، دبیری سفارت ایران در لندن بود.
وی در کنار ماموریت اداری، به دانشکدة علوم سیاسی و اقتصاد لندن رفت و بعد از پنج سال تحصیل در رشتة تاریخ سیاسی و فلسفة سیاسی، در سال 1327 خ، به درجة دکتری دست یافت. آدمیت پس از این دوران به تهران بازگشت و در سال 1328 خ، به معاونت ادارة حقوقی وزارت امور خارجه منصوب شد. این مسئولیت چندان به طول نینجامید به نحوی که دو سال بعد در دولت مرحوم دکتر مصدق (1330 خ) به نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد و سپس وزیر مختاری در آنجا تعیین شد. این ماموریت تا سال 1338 خ، ادامه داشت و وی در این سال‌ها (1955 م) دومین اثر خود را با عنوان جزایر بحرین؛ تحقیق در تاریخ دیپلماسی و حقوق بین‌الملل به زبان انگلیسی در نیویورک منتشر کرد.
فریدون آدمیت بعد از مدتی، تقاضای بازنشستگی کرد و از اواخر دهة 40 تمامی وقت و انرژی خود را صرف مطالعه و تحقیق در عصر مشروطیت کرد و با روش تحقیق علمی و تاریخ‌نگاری انتقادی، ایده‌ها و جریانات آن دوران را به موضوع مطالعة خود تبدیل کرد.
آدمیت در نزدیک به سه دهه کار پژوهشی توانست برخی از مهم‌ترین رخدادها و جریانات عصر مشروطه را در نزدیک به 25 کتاب تألیف کند و از این بابت سهمی بسزا در جهت دادن به تاریخ‌نگاری علمی ایفا کند. از این بابت وی را به حق، پدر تاریخ‌نگاری نوین ایران باید نام نهاد.
کتابی به همت علی‌اصغر حقدار، با عنوان «فریدون آدمیت و تاریخ مدرنیته در عصر مشروطیت» از سوی انتشارات کویر به بازار کتاب عرضه شده که در آن زندگی و آثار این مورخ مورد بررسی قرار گرفته است.
فریدون آدمیت، روز دهم فروردین 1387 خ، درگذشت و پیکر وی در مقبرة خانوادگی‌اش در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.