ابوبکر (11 ـ 13 ق)
ابوبکر
عبدالله ابن ابی قحافه عثمان ابن كعب تیمی قرشی ملقب به ابوبکر که پس از محمد(ص) به عنوان اولین خلیفة مسلمانان انتخاب شد. او از اولین كسانی بود كه به پیامبر اسلام ایمان آورد. محمد(ص) همچنین داماد ابوبکر بود.
دوران خلافت ابوبکر بین ۱1-۱3 هجری بود. روزی که محمد(ص) درگذشت (28 صفر ۱۱ ق / ۸ ژوئن ۶۳۲ م) روز حساسی برای امت نوپای اسلام بود. انصار میخواستند که خلیفه از میان آنان باشد، اما عمر و بعضی دیگر از مهاجرین، انصار را وادار به پذیرش ابوبکر نمودند. ابوبکر عنوان خلیفة الرسول الله گرفت و برایش عمارت خلافتی در مرکز مدینه تأسیس شد.
سالهای کوتاه خلافت ابوبکر عمدتاً به جنگهای رده (جنگهایی که با افرادی که از دین اسلام برگشته بودند) گذشت. ماهیت و انگیزة این ترک دین از سوی منابع و تاریخنگاران عرب، تنها جنبة دینی اعلام شده است. اما محققان اروپایی اخیر مانند ولهاوزن و کائتانی انگیزة این جنبشها و مخالفتها را بیشتر دلایل سیاسی میدانند. شهر مدینه مرکز اجتماعی و سیاسی اسلام بود که دین جزو اجتنابناپذیر این سیستم محسوب میشد. جنگهای رده در یمن و حضرالموت نیز توسط مهاجر ابن ابی امیه فرونشانده شد. ابوبکر، سران شورشهای رده که اسیر شده بودند را بخشید و بسیاری از آنان جزو حامیان فعال نهضت اسلام گردیدند. منابع اولیه حاکی از آنند که جنگهای رده تا پایان سال ۱۱ هجری فرونشانده شد.
«ویلیام مونتومگری وات» مینویسد: حجم لشگرکشیهای محمد(ص) به شام نشان میدهد که وی پس از برقرار کردن صلح بین قبایل عرب، به ضرورت گسترش قلمرو اسلام میاندیشیده است. ابوبکر که به خوبی این دیدگاه استراتژیکی را درک میکرد، پس از خلافت با وجود اینکه تهدیدهای متعددی از سوی اعراب، برای حکومت اسلامی وجود داشت، ایدة محمد(ص) مبنی بر لشگرکشی به شام را ادامه داد و سپاهی به فرماندهی اسامه به آنجا روانه کرد. پس از آنکه شورش مسیلمه که ادعای پیامبری کرده بود را خوابانید، بلافاصله سپاهی به فرماندهی خالد ابن ولید به عراق فرستاد. ابوبکر زمینهساز فتوحات بعدی اسلام گردید. ترتیب تاریخی روایات در منابع اولیه، توسط محققین اروپایی مورد نقد قرار گرفته است. در هنگام مرگ ابوبکر نیز، روند فتوحات ادامه داشت. سپاه خالد ابن ولید به سپاه قبیلة بکر ابن وائل به فرماندهی مثنی ابن حارثه پیوستند و فتح عراق را ادامه دادند و حتی تا منطقة حیره نیز پیشروی کردند که قرار به پرداخت جزیهای از سوی مردم آنجا به مبلغ ۶۰۰۰۰ درهم شد. مثنی در حیره ماند، اما خالد ابن ولید سپاهی زبده را به سمت شام برد و به سه لشگر به فرماندهی یزید ابن ابوسفیان، شرحبیل ابن حسنه و عمرو عاص پیوست و توانستند فلسطین را فتح کنند، اما وقتی که با سپاه قوی بیزانتین مواجه شدند، مجبور به عقبنشینی گردیدند. اما سرانجام موفق شدند که بیزانتین را در اجنادین بین اورشلیم و غزه (احتمالاً از کلمه الجنابتین آمده است) در پایان ماه جمادیالاول شکست دهند. بنابراین زمینهسازی فتح ایران در زمان ابوبکر شکل گرفت، اما ابوبکر بیشتر روی فتح سوریه تأکید داشت. البته مشخص نیست دقیقاً چه زمانی ابوبکر تصمیم گرفت که این سرزمینها را فتح کند.
ابوبکر در ۲۲ جمادیالثانی ۱۳ هجری درگذشت و در کنار حضرت محمد(ص) به خاک سپرده شد. در دیدگاه عامه، جمع آوری قرآن توسط ابوبکر رد شده و عمدتاً به عمر نسبت داده میشود.
ابوبکر (11 ـ 13 ق)
ابوبکر
عبدالله ابن ابی قحافه عثمان ابن كعب تیمی قرشی ملقب به ابوبکر که پس از محمد(ص) به عنوان اولین خلیفة مسلمانان انتخاب شد. او از اولین كسانی بود كه به پیامبر اسلام ایمان آورد. محمد(ص) همچنین داماد ابوبکر بود.
دوران خلافت ابوبکر بین ۱1-۱3 هجری بود. روزی که محمد(ص) درگذشت (28 صفر ۱۱ ق / ۸ ژوئن ۶۳۲ م) روز حساسی برای امت نوپای اسلام بود. انصار میخواستند که خلیفه از میان آنان باشد، اما عمر و بعضی دیگر از مهاجرین، انصار را وادار به پذیرش ابوبکر نمودند. ابوبکر عنوان خلیفة الرسول الله گرفت و برایش عمارت خلافتی در مرکز مدینه تأسیس شد.
سالهای کوتاه خلافت ابوبکر عمدتاً به جنگهای رده (جنگهایی که با افرادی که از دین اسلام برگشته بودند) گذشت. ماهیت و انگیزة این ترک دین از سوی منابع و تاریخنگاران عرب، تنها جنبة دینی اعلام شده است. اما محققان اروپایی اخیر مانند ولهاوزن و کائتانی انگیزة این جنبشها و مخالفتها را بیشتر دلایل سیاسی میدانند. شهر مدینه مرکز اجتماعی و سیاسی اسلام بود که دین جزو اجتنابناپذیر این سیستم محسوب میشد. جنگهای رده در یمن و حضرالموت نیز توسط مهاجر ابن ابی امیه فرونشانده شد. ابوبکر، سران شورشهای رده که اسیر شده بودند را بخشید و بسیاری از آنان جزو حامیان فعال نهضت اسلام گردیدند. منابع اولیه حاکی از آنند که جنگهای رده تا پایان سال ۱۱ هجری فرونشانده شد.
«ویلیام مونتومگری وات» مینویسد: حجم لشگرکشیهای محمد(ص) به شام نشان میدهد که وی پس از برقرار کردن صلح بین قبایل عرب، به ضرورت گسترش قلمرو اسلام میاندیشیده است. ابوبکر که به خوبی این دیدگاه استراتژیکی را درک میکرد، پس از خلافت با وجود اینکه تهدیدهای متعددی از سوی اعراب، برای حکومت اسلامی وجود داشت، ایدة محمد(ص) مبنی بر لشگرکشی به شام را ادامه داد و سپاهی به فرماندهی اسامه به آنجا روانه کرد. پس از آنکه شورش مسیلمه که ادعای پیامبری کرده بود را خوابانید، بلافاصله سپاهی به فرماندهی خالد ابن ولید به عراق فرستاد. ابوبکر زمینهساز فتوحات بعدی اسلام گردید. ترتیب تاریخی روایات در منابع اولیه، توسط محققین اروپایی مورد نقد قرار گرفته است. در هنگام مرگ ابوبکر نیز، روند فتوحات ادامه داشت. سپاه خالد ابن ولید به سپاه قبیلة بکر ابن وائل به فرماندهی مثنی ابن حارثه پیوستند و فتح عراق را ادامه دادند و حتی تا منطقة حیره نیز پیشروی کردند که قرار به پرداخت جزیهای از سوی مردم آنجا به مبلغ ۶۰۰۰۰ درهم شد. مثنی در حیره ماند، اما خالد ابن ولید سپاهی زبده را به سمت شام برد و به سه لشگر به فرماندهی یزید ابن ابوسفیان، شرحبیل ابن حسنه و عمرو عاص پیوست و توانستند فلسطین را فتح کنند، اما وقتی که با سپاه قوی بیزانتین مواجه شدند، مجبور به عقبنشینی گردیدند. اما سرانجام موفق شدند که بیزانتین را در اجنادین بین اورشلیم و غزه (احتمالاً از کلمه الجنابتین آمده است) در پایان ماه جمادیالاول شکست دهند. بنابراین زمینهسازی فتح ایران در زمان ابوبکر شکل گرفت، اما ابوبکر بیشتر روی فتح سوریه تأکید داشت. البته مشخص نیست دقیقاً چه زمانی ابوبکر تصمیم گرفت که این سرزمینها را فتح کند.
ابوبکر در ۲۲ جمادیالثانی ۱۳ هجری درگذشت و در کنار حضرت محمد(ص) به خاک سپرده شد. در دیدگاه عامه، جمع آوری قرآن توسط ابوبکر رد شده و عمدتاً به عمر نسبت داده میشود.