احسان يار شاطر، با نام مستعار «رهسپر»

احسان يارشاطر، با نام مستعار «رهسپر»

تخلص:  ……….

قرن:  چهاردهم هجری

سال تولد ـ فوت:  1299 خ ـ ……….

محل تولد ـ زندگی ـ فوت:  همدان ـ امریکا ـ ……….

دوران:  پهلوی؛ جمهوری اسلامی

آثار:  دانشنامة ايرانيكا؛ نقاشی نوین؛ حضور ایران در جهان اسلام؛ نقاشی نوین (2 ج)؛ شعر فارسی در عهد شاهرخ؛ آغاز انحطاط در شعر فارسی؛ اوج‌های درخشان

توضيح:  عمـده شهرت يارشاطر بابت ويرايش دانشنامـة ايرانيكاست كـه يك كار گروهـي است و نزديك به چهل ويراستار و سي نويسنده از سراسر امریکا، اروپا و آسيا دارد. پروفسور يارشاطر همچنين ويراستار سه مجلد تاريخ ايران كمبريج است و اكنون استاد دانشگاه كلمبيا در امریکاست.

یارشاطر برای تحقیق دربارة لهجه‌های ایرانی تا سال 1340 خ، به روستاهای دور دست سفر می‌کرد. او در سال 1333 خ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب را بنیاد گذارد. در سال 1335 خ، به معـاونت «انجمن شناخت لهجه‌های ایرانی» و نیز سرپرستی گردآوری لهجه‌های پراکندة ایرانی برگزیده شد. در سال 1336، انجمن کتاب را بنیاد کرد و در همان سال مجلة راهنمای کتاب را با همکاری ایرج افشار و مصطفی مقربی منتشر کرد. از سال 1337 تا 1338، به نام استاد مدعو به دانشگاه کلمبیا رفت و در سال 1339 خ، پس از بازگشت به ایران، جانشین ابراهیم پورداوود در کرسی استادی زبان‌های فارسی باستان و اوستایی در دانشگاه تهران شد. در همان سال از دانشگاه لندن دانشنامة دکتری گرفت و سال بعد استاد کرسی ایران‌شناسی دانشگاه کلمبیا شد.

از سال 1347 تا 1352 خ، رئیس بخش زبان‌ها و فرهنگ‌های خاورمیانة دانشگاه کلمبیا بود. از سال 1354 خ، دانشنامة ایران و اسلام نیز زیر نظـر اومنتشر شد، اما پس از چاپ یازده جزوه از این دانشنامه، انتشار آن متوقف شد. یارشاطر پس از انقلاب جمهوری اسلامی ایران به امریکا رفت و در آنجااز سال 1982 م، به انتشار دانشنامة ایرانیکا پرداخت. در تدوین این دانشنامه که به زبان انگلیسی انتشار می‌یابد، بسیاری از ایران‌شناسان جهـان همکاری می‌کنند. بسیاری از آثار ادبی و هنری ایرانی به اهتمام او به دیگر زبان‌ها و بیشتر به انگلیسی چاپ و منتشر شده است. مقالات او بسیار، اما تألیفاتش اندک است.