افضلالدّین محمد ابن حسن مَرَقىکاشانى مشهور به بابا افضل كاشاني
تخلص: افضل
قرن: ششم و هفتم هجری
سال تولد – فوت: 582 یا 592 – 654 یا 664 ق
محل تولد – زندگي – فوت: مَرَق (پنج فرسنگی کاشان) – کاشان – مرق کاشان
دوران: قطبالدّين مبارز شبانكاره، گيوك خان و منگوقاآن مغول
آثار: رباعیات؛ انجام نامه؛ جاودان نامه؛ مدارج الکمال؛مصنفات بابا افضل؛المفید للمتسفید؛ ترجمه رساله نفس ارسطو؛ انشاء نامه؛ ساز و پیرایه شاهان پرمایه؛ منهاج المبین؛رساله در منطق؛عرض نامه؛ مبادى موجودات نفسانى؛ مكتوبات
توضیح: ولادت بابا افضل در مرق، بین اصفهان و كاشان، اتفاق افتاد. او بیشتر در زادگاه خود به اعتكاف، تدریس، تألیف، تحقیق و مباحثه روزگار مىگذرانید.
شیوة نثر بابا افضل بسیار پخته و به اصول متقدمان نزدیك است. در رسالات خود كوشیده، واژههاي فارسى را به جاى اصطلاحات عربى قرار دهد. برخى رباعیات او را به ابوسعید ابوالخیر، عمر خیام، اوحدالدّین کرمانى، مولوی، خواجه عبدالله انصاری، عطار و دیگران نسبت دادهاند. او در رباعیاتش چند جا تخلص خویش را افضل آورده است. قدیمترین مأخذ اشعار فارسى بابا افضل مجموعة مونس الأحرار فى دقایق الاشعار تألیف محمد ابن بدر جاجرمى است که ۶ غزل نیز به نام افضلالدّین کاشانى ثبت کرده است. وی در سرودههایش برخلاف دیدگاه نسبىگرای خیام، از منظر یقینى سخن مىگوید.
از ویژگیهای برجستة کار بابا افضل اینکه آثارش را یا از آغاز به فارسى روان نوشته، یا آثار اندکى را که نخست به عربى پرداخته بوده، بعدها به فارسى برگردانده است. وی برخى از آثار عربى حکیمان پیشین را نیز به فارسى درآورده است. فارسىنویسى او برخلاف فیلسوفانى مانند خواجه نصیرالدّین و ابنسینا، از روی ترجیح شخصى و نه به خواست دیگران بوده است.
وي احتمالاً در سن 72 سالگي درگذشت و پيكرش در مَرَق كاشان به خاك سپرده شده است.