اكّديها
اكّديها (Akkadians) (در حدود 2800 – 2500 پ م)
اقوام اكّدی، سامي نژاداني بودند كه در شمال شرق سرزميـن سومريها، يعني بخش شمالي بينالنهرين مركزي، سكونت داشتند. اين سرزمين، موقعيت تجاري مساعدي داشت و سامي نژاداني كه در هزارة سوم پيش از ميلاد به اين ناحيه آمده بودند، از راه دادوستد، رونق خاصي به اين منطقه بخشیدند.
سرزمين اكّد، در دورة سارگن، يعني حدود سال 2300 پ م، به اوج قدرت خود رسيد. سارگن، چند كشور و شهر سرزمين اكّد را با هم متحّد ساخت، سومريها را شكست داد و قدرت خود را از غرب تا شامات (سورية فعلي) و از شمال تا كوههاي زاگرس (حاشية غربي ايران فعلي) گسترش داد. به گفتة برخي از تاریخنگاران، قديمترين دولت و حكومت بزرگي كه در تاريخ آن زمان شناخته شده بود، امپراتوري سارگن بوده است. شهرهاي معروف سرزمين اكّد، بابل ((Babil، كيش (Kish)، كوتا ((Kuta و سيپور (Sippur) بوده است.
پس از فتوحات سارگن، اكّديها بسياري از آثار تمـدن سومريها را از آن خود كردند. لغات و اصطلاحات قضايي، ديني، بازرگاني و كشاورزي از زبان سومري به زبان و فرهنگ اكّدي راه يافت و در نتيجه، تمدن ديرينة سومريها از جمله خط ميخي، نصيب اكّديها شد كه در امر پيشرفت زبان و فرهنگ سامينژادان نيز نقش بسزايي ايفا كرد و سپس بابليها و آشوريها نيز براي نوشتن از همين خط استفاده كردند.
پس از چندي، مردم سامينژاد ديگري به نام گوتيها (Gooti) كه در شرق زاب كوچك دولتي تشكيل داده بودند، به سرزمين اكّد حمله برده، در نواحي شمال و جنوب بابل مستقر شدند و سرزمين سومر و اكّد به دست آنها افتاد. چندي بعد پادشاه اِرک كه با گوتيها به جنگ برخاسته بود، اسير و دودمان او نیز منقرض شد.
در سال 2500 پ م سومريها، حيات سياسي خود را از سرگرفتند و به جاي زبان سامي كه زبان رايج دودمان سارگن و پادشاهان سامي نژاد بود، دوباره زبان سومري را در اين نواحي رواج دادند.