امید فرخزاد
چهرة جهانی نانوزیست فناوری
1350 خ – ؟
امید فرخزاد، از طرف هاروارد، به همراه رابرت لنگر، محقق MIT، به خاطر تحقیقاتی که در زمینة تولید نانوداروهای ضدسرطانی انجام دادند و به خاطر تولید این نانوداروها، توسط هیأت داورانی متشکل از اساتید جهانی، مقامات دولتی و رهبران صنعتی، شایستة دریافت بزرگترین جایزة بینالمللی نانوتکنولوژی شناخته شدند.
فرخزاد، پیشتر نیز توسط روزنامة بوستون گلاب به عنوان یکی از برترین مخترعان ماساچوست معرفی شده بود و به تازگی نیز نام وی به عنوان یکی از قهرمانان عرصة سلامت و درمان در روزنامة بوستون بیزنس ژورنال منتشر شده است.
کمیتة جایزة بینالمللی نانوتکنولوژی راسنانو پرایز، برندگان جایزة سال 2013 م را به خاطر ساخت و تجاریسازی تکنولوژی نانوذرات با کاربرد طبی، امید فرخزاد و رابرت گنلر را شایستة دریافت این جایزة ارزشمند دانسته است. به گفتة این کمیته،
این دو محقق نانوذرات، ترکیبی ابداع کردهاند که سطح آنها پوشیده از حسگرهای بیولوژیکی است که میتوانند اهداف خاصی را در بدن، از قبیل سلولهای سرطانی، نشانهگیری کنند، بخش درونی این نانوذرات از پلیمر زیستی ساخته شده که حاوی داروهایی از قبیل دوستاکسل، داروی رایج شیمیدرمانی است.
این نانوذرات تا زمانی که به سلولهای سرطانی نرسند داروهای خود را آزاد نخواهند کرد، از اینرو میزان آسیب به بافتهای سالم بدن به حداقل خود خواهد رسید و اثرگذاری دارو بر روی بافتهای سرطانی نیز نسبت به شیوههای رایج درمانی افزایش پیدا خواهد کرد. از اینرو این دارو برای درمان سرطانهایی که درمان آنها به شیوههای رایج میتواند بسیار خطرناک باشد، مانند تومورهای مغزی، بسیار کاربردی خواهد بود.
فرخزاد، استادیار دانشکدة پزشکی هاروارد و محقق بیمارستان زنان بیرگام (BWH)با تأسیس چندین شرکت از جمله موسسة سرطان دانا فاربر (DFCI)، کالج پزشکی هاروارد (HMS)، موسسة تکنولوژی ماساچوست (MIT)، شرکت تحقیقات علوم زیستی BIND، موسسة تحقیقات ژنومیک (TGen) و موسسة تحقیقات سرطان کارمانوس و با همکاری لنگر، تاکنون موفق به تولید هفت نانودارو شده که هماکنون تحت آزمایش انسانی قرار دارند و فاز دوم این آزمایشها نیز به تازگی کلید خورده است. دو دارو از این هفت دارو براساس تکنولوژیهایی ابداع شده، در آزمایشگاه فرخزاد ساخته شدهاند.
دو درمان امیدبخشی که براساس مطالعات آزمایشگاه فرخزاد ابداع شدهاند، برای نابودی تومورهای سرطانی و ترک سیگار مورد استفاده قرار خواهند گرفت.BIND-014 ، دارویی است که از نانودرمانی هدفگیری شده برای نابودی تومورهای سرطان پروستات و ریه استفاده میکند. این دارو به تازگی فاز اول آزمایش انسانی که بر ایمنی دارو تمرکز دارد را با موفقیت پشت سر گذاشته و وارد فاز دوم که میزان اثرگذاری دارو را بررسی میکند، شده است.
داروی دوم نانو واکسنهای نیکوتینی هستند که میتوانند به افراد سیگاری در ترک سیگار کمک کنند. این نانوواکسنها سیستم ایمنی بدن را نسبت به نیکوتین حساس میکنند، زیرا نیکوتین معمولاً در چشم سیستم ایمنی بدن نامرئی است و به راحتی میتواند خود را به بخشی از مغز برساند که احساس لذت را در بدن ایجاد میکند، اما این ذرات میتوانند نیکوتین را به سیستم ایمنی بدن شناسانده و لذت سیگار کشیدن را از بین ببرند.