باغ موزۀ نگارستان
باغ موزۀ نگارستان (موزۀ هنرهای ملی ایران): باغ موزة نگارستان بخشی از مجموعه بزرگ باغ نگارستان و از بناهاي بسيار قديمي تهران است که خارج از حصار طهماسبی قرار داشته و به دستور فتحعلي شاه در سال 1178 خ با دو عمارت دلگشا و تالار قلمدان به منظور اقامتگاه تابستاني شاه ساخته شد. این باغ به حدی بزرگ است که از شرق به دروازه شمیران و از غرب خیابان صفی علیشاه میرسید، ولی با تخریبهای فراوان … اکنون بخش کوچکی از آن باغ بزرگ باقی مانده است.
در این مجموعه عمارتهای باشکوهی قرار داشته مانند دلگشا، سلام، قلمدان و چندین حوضخانه در وسط باغ، حیات خلوت و ساختمانهای یک طبقه در جنوب حیات و تالار مصور و در شمال غربی حمامی با ستونهای سنگی حجاری شده به نام حمام سرسره که میرزا ابوالقاسم قائم مقام فرهانی در این حمام به قتل رسید. کشیکخانه، محل سکونت نگهبانان و خدمه نیز در ورودی باغ بوده است.
یکی از مراسم عروسی ناصرالدین شاه و جشن ولیعهدی محمد میرزا در این باغ برگزار شده است.
در زمان مظفرالدين شاه در اين باغ، مدرسهاي به نام مدرسۀ فلاحت ايران و مدتي بعد نيز در جنوب آن مدرسه صنایع مستظرفه به رياست كمالالملك داير شد. مدرسه فلاحت را مظفرالدین شاه پس از بازگشت از سفرش توسط شخصی بلژیکی در سال 1305 ق ساخت. فتحعلی شاه دستور داده بود تا نقاشیهای فراوانی از وی با لباس های زربافت و مزین بکشند و بر دیوار نگارستان قرار دهند. مهمترین این نقاشیها تصویر سلام فتحعلی شاه است. به دلیل همین نقاشیها ونگارههای فراوان از فتحعلی شاه و درباریان این باغ به نگارستان مشهور شد. این باغ در سال 1304 ق به مدت یک سال محل وزارت عدلیه ناصری بود.
پس از آن در دوران احمد شاه به وزارت صنایع واگذار شد قسمتهای جنوبی آن همچنان تحت نظر کمالالملک اداره میشد.
قسمتهای شمالی این باغ شامل حیات و تالار سلام به مدرسه علمیه و بعدها به دانشسرای عالی تبدیل شد. سپس در محل مدرسه کمالالملک ساختمانهای قدیمی تخریب و بناهای جدید ساخته شدند که وزارت فرهنگ تا مدتی در آن دایر بود.
در سال 1307 خ، اعتمادالدوله قراگوزلو، وزیر فرهنگ، این باغ را محل دائمی دارالمعلمین عالی در نظر گرفت و نیکلاس مارکوف، مدرسهای را در ضلع شمالی آن ساخت. در سال 1309 خ، به همت و کوشش حسین طاهرزاده بهزاد در این باغ، موزهای راهاندازی شد. این محل در سال 1311 خ، به دانشسرای عالی، سپس به تربیت معلم برای آموزش در مدارس جدید ایران تبدیل شد.
در سال 1313 خ به همت کلنل وزیری در قسمتی از ساختمان، دانشسرای عالی موسیقی تأسیس شد که افرادی مانند روح الله خالقی و مهدی فروغی از هنرجویان این مکان بودند.
در سال 1315خ كتابخانهاي به سرپرستي پروين اعتصامي در آنجا بنا شد.
در سال 1335 خ موسسۀ دهخدا و موسسه تحقیقات اجتماعی در آن تأسیس شد و نیز کلاسهای عمومی دانشکده ادبیات در این باغ برگزار میشد.
شخصیتهای مهمی چون ملک الشعرای بهار، دهخدا، فروزانفر، علی نقی وزیری، جلال همایی، سعید نفیسی، پرویز خانلری، دکتر معین، باستانی پاریزی از جمله کسانی هستند که در این مجموعه تحصیل کردهاند.
این باغ اکنون به عنوان موزه تاریخ علوم مورد استفاده است.
باغ نگارستان در یازدهم مرداد 1377 با شماره 2082 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
باغ موزۀ نگارستان
باغ موزۀ نگارستان (موزۀ هنرهای ملی ایران): باغ موزة نگارستان بخشی از مجموعه بزرگ باغ نگارستان و از بناهاي بسيار قديمي تهران است که خارج از حصار طهماسبی قرار داشته و به دستور فتحعلي شاه در سال 1178 خ با دو عمارت دلگشا و تالار قلمدان به منظور اقامتگاه تابستاني شاه ساخته شد. این باغ به حدی بزرگ است که از شرق به دروازه شمیران و از غرب خیابان صفی علیشاه میرسید، ولی با تخریبهای فراوان … اکنون بخش کوچکی از آن باغ بزرگ باقی مانده است.
در این مجموعه عمارتهای باشکوهی قرار داشته مانند دلگشا، سلام، قلمدان و چندین حوضخانه در وسط باغ، حیات خلوت و ساختمانهای یک طبقه در جنوب حیات و تالار مصور و در شمال غربی حمامی با ستونهای سنگی حجاری شده به نام حمام سرسره که میرزا ابوالقاسم قائم مقام فرهانی در این حمام به قتل رسید. کشیکخانه، محل سکونت نگهبانان و خدمه نیز در ورودی باغ بوده است.
یکی از مراسم عروسی ناصرالدین شاه و جشن ولیعهدی محمد میرزا در این باغ برگزار شده است.
در زمان مظفرالدين شاه در اين باغ، مدرسهاي به نام مدرسۀ فلاحت ايران و مدتي بعد نيز در جنوب آن مدرسه صنایع مستظرفه به رياست كمالالملك داير شد. مدرسه فلاحت را مظفرالدین شاه پس از بازگشت از سفرش توسط شخصی بلژیکی در سال 1305 ق ساخت. فتحعلی شاه دستور داده بود تا نقاشیهای فراوانی از وی با لباس های زربافت و مزین بکشند و بر دیوار نگارستان قرار دهند. مهمترین این نقاشیها تصویر سلام فتحعلی شاه است. به دلیل همین نقاشیها ونگارههای فراوان از فتحعلی شاه و درباریان این باغ به نگارستان مشهور شد. این باغ در سال 1304 ق به مدت یک سال محل وزارت عدلیه ناصری بود.
پس از آن در دوران احمد شاه به وزارت صنایع واگذار شد قسمتهای جنوبی آن همچنان تحت نظر کمالالملک اداره میشد.
قسمتهای شمالی این باغ شامل حیات و تالار سلام به مدرسه علمیه و بعدها به دانشسرای عالی تبدیل شد. سپس در محل مدرسه کمالالملک ساختمانهای قدیمی تخریب و بناهای جدید ساخته شدند که وزارت فرهنگ تا مدتی در آن دایر بود.
در سال 1307 خ، اعتمادالدوله قراگوزلو، وزیر فرهنگ، این باغ را محل دائمی دارالمعلمین عالی در نظر گرفت و نیکلاس مارکوف، مدرسهای را در ضلع شمالی آن ساخت. در سال 1309 خ، به همت و کوشش حسین طاهرزاده بهزاد در این باغ، موزهای راهاندازی شد. این محل در سال 1311 خ، به دانشسرای عالی، سپس به تربیت معلم برای آموزش در مدارس جدید ایران تبدیل شد.
در سال 1313 خ به همت کلنل وزیری در قسمتی از ساختمان، دانشسرای عالی موسیقی تأسیس شد که افرادی مانند روح الله خالقی و مهدی فروغی از هنرجویان این مکان بودند.
در سال 1315خ كتابخانهاي به سرپرستي پروين اعتصامي در آنجا بنا شد.
در سال 1335 خ موسسۀ دهخدا و موسسه تحقیقات اجتماعی در آن تأسیس شد و نیز کلاسهای عمومی دانشکده ادبیات در این باغ برگزار میشد.
شخصیتهای مهمی چون ملک الشعرای بهار، دهخدا، فروزانفر، علی نقی وزیری، جلال همایی، سعید نفیسی، پرویز خانلری، دکتر معین، باستانی پاریزی از جمله کسانی هستند که در این مجموعه تحصیل کردهاند.
این باغ اکنون به عنوان موزه تاریخ علوم مورد استفاده است.
باغ نگارستان در یازدهم مرداد 1377 با شماره 2082 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.