دروازه های تهران
دروازه‌هاي تهران
شهر تهران در سال 961 ق به دستور شاه طهماسب صفوی، با چهار دروازه در اطراف، به نام‌های دروازه شمیران (نبش پامنار و خیابان امیرکبیر)، دروازه شاه عبدالعظیم (انتهای بازار حضرتی)، دروازه قزوین (میدان شاپور) و دروازه دولاب (نبش بازارچه نایب‌السلطنه) ساخته شد.
در زمان ناصرالدين شاه قاجار دستور تخريب باروي شاه طهماسبي به علت گسترش شهر داده شد و طرح آن مانند نقشۀ پاريس و به شكل هشت ضلعي نامتساوي‌الاضلاع درآمد.
تهران دورۀ ناصری، 12 دروازه اصلي داشت، دروازه‌های دولت، یوسف‌آباد و شمیران در شمال شهر؛ دروازه‌های خراسان، دولاب و دوشان‌تپه در شرق تهران؛ دروازه‌های باغشاه، قزوین و گمرک در غرب تهران و دروازه‌های غار، خانی‌آباد و حضرت عبدالعظیم در جنوب تهران.
دروازه خراسان (حوالی میدان خراسان واقع در خیابان هفده شهریور) در جنوب شرقي تهران.
دروازه دوشان‌تپه (حوالی میدان شهدا واقع در خیابان هفده شهریور) اين منطقه باغي در شرق تهران بود. دوشان در زبان تركي به معناي خرگوش است، ظاهراً در اين منطقه خرگوش فراوان بود.
دروازه دولاب (شرق محلة چاله میدان و مدخل بازارچة نایب‌السلطنه در خیابان ری) که در زمان شاه طهماسب ساخته شده بود. دولاب در ابتدا نام دهي در جنوب شرقی تهران بود كه به تهران اضافه شد.
دروازه دولت (محل فعلی خیابان انقلاب و سعدی)
دروازه شمیران (حوالی میدان ابوعلی سینا، پایین‌تر از پل‌چوبی)
دروازه خانی‌آباد (در حوالی خیابان شوش و تقاطع خیابان تختی فعلي)
دروازه یوسف‌آباد (تقاطع خیابان حافظ و انقلاب). اين دروازه غربي‌ترين دروازۀ تهران بود.
دروازه شاهزادة عبدالعظيم يكي از دروازه‌هايي است كه به دستور شاه تهماسب اول صفوي براي كشيدن حصار به دور تهران ساخته شد.
دروازه غار محل این دروازه حد فاصل میدان شوش و میدان راه‌آهن بوده است.
دروازه باغشاه (محمديه) تنها دروازه‌اي كه از تهران قديم زمان محمدشاه قاجار به جا مانده است. (حوالی میدان غار، میدان شهید هرندی فعلی در خیابان شوش)
دروازه قزوین مشهورترین دروازة تهران در دورة قاجار است که در ابتدا جزو چهار دروازه شاه طهماسبي بود، سپس در دورۀ ناصرالدين شاه خراب و مجدداً به سمت قزوين ساخته شد.
دروازه گمرک (حوالی میدان گمرک فعلی واقع در خیابان کارگر) اين دروازه در ديوار غربي شهر و جنوبي‌ترين دروازه بود.
در زمان ناصرالدین شاه دروازه‌هاي ديگري نيز داخل شهر ساخته شد كه بيشتر آنها به سمت ميدان توپخانه قرار گرفته بودند: دروازه ماشين دودي، دروازه ناصريه، دروازه خيابان چراغ برق، سردر باغ ملي، سردر الماسيه (باب همايون)، دروازه خيابان مريضخانه، سردر قورخانه، دروازه خيابان لاله‌زار و دروازه نايب‌السلطنه نام اين دروازه‌ها بوده است.
سردر میدان مشق در اواخر دورۀ قاجار