دلاواله، پیترو

دلاواله، پیترو (1586- 1652 م)

dellaValle, Pietro

سفرنامه­ نگار و زبان­شناس ایتالیایی

دلاواله، به زبان­های لاتین و یونانی تسلط داشت و زبان ترکی و عربی را نیز اندکی در قسطنطنیه آموخت. او در سال 1617 م، در زمان شاه عباس وارد ایران شد و با کاروانی، از راه همدان و گلپایگان به اصفهان رفت و پس از مدتی اقامت در آنجا، برای ملاقات شاه به مازندران رفت و مدت شش ماه در دربار ایران اقامت گزید. او پس از چندی، از شیراز و خرابه­های تخت جمشید دیدن کرد و در آنجا برای نخستین بار با خط میخی آشنا شد. نخستین آگاهی دربارة کتیبه‌های فارسی باستان را او به اروپاییان داد. دلاواله، از جمله جهانگردانی است که خاطرات سفرهای خود را در بازدید از کشورها به رشتة تحریر درآورد. سفرنامة او بسیار با ارزش و دربارة ایران، ترکیه و هند است که مقام ارزنده‌ای در کتب تاریخی ایران دارد. بدون شک این سفرنامه یکی از جالب‌ترین سفرنامه‌هایی است که تا به حال نوشته شده، زیرا حس ملاحظة این جهانگرد واقعاً بی‌نظیر است و با چنان دقت و ظرافتی، صحنه‌های مورد مشاهدة خود را شرح می‌دهد که خواننده تصور می‌کند خود ناظر آن صحنه‌ها بوده است. سفرنامة او با عنوان گزارش سفرهای پیترو دلاواله (4 ج) دست کم دو بار به فارسی ترجمه شده است. او در اصفهان با فیگوئرا، سفیر اسپانیا در دربار شاه عباس، دیدار داشت. گفته می‌شود نخستین مورد مستند از بردن گربة ایرانی به اروپا به دست او بوده است. از دیگر آثار او خصوصیات شاه ­عباس، شاه ایران را می­توان نام برد.