دورانت، ويليام جيمز (ویل دورانت)

دورانت، ويليام جيمز (ویل دورانت) (1885 – 1981 م)

Durant, Wiliam James

ايران­شناس، فيلسوف، تاريخ­نگار و اديب امريكايي

دورانت، در ابتدا زیست‌شناسی خواند، سپس به فلسفه روی آورد و در نهایت ذهن کنجکاو او، وی را به سمت تاریخ کشاند. او در زمان استادی دانشگاه کالیفرنیا کتاب تاریخ فلسفه‌اش را نوشت که فیلسوفان و منتقدان دانشگاه او و کتابش را تحسین کردند. بعد از آن بود که دورانت تصمیم به نوشتن تاریخ تمدن جهان گرفت. بخش مجموعۀ عظيم تاريخ تمدن، حاصل تلاش و كنكاش پنجاه سالۀ مردي است كه با عزمي نستوه و پشتكاري بس نادر، به كمك همسرش آريل، كه يار و همكار وي تا پايان عمر بود، به خلق اثري پرداخته كه لفظ شاهكار فقط يكي از اوصاف آن است. تاریخ تمدن، مجموعه کتابی 11 جلدی است که دورانت آن را با استفاده از آثار مورخان دیگر از هرودوت تا آرنولد توین بی، نگارش کرد. او برای نوشتن هر جلد از این کتاب، با توجه به موضوع آن و جایی که باید تاریخش نوشته شود، به آن نقطه جغرافیایی سفر می‌کرد. وی از مصر، ایران تا سیبری و ژاپن گذر کرد. این کشورها مقصد او برای نوشتن جلد اول کتاب تاریخ تمدن با عنوان «مشرق زمین، گهوارة تمدن» بود. بعد از چاپ جلد اول، سفرهای دور دنیایش شروع شد که 50 سال ادامه یافت. در نهایت در سال 1975 م، نوشتن تمامی 30 جلد کتابش و همچنین سفرهایش به اتمام رسید. بر خلاف دیگر تاریخ‌نگاران که تمرکزشان فقط بر روی وقایع تاریخی و سیر تمدن بشری بود، وی در اثر خود به عوامل تمدن‌ساز در طول تاریخ نیز توجه داشت. در این باره نقل قولی نیز دارد: «تمدن رودی است با دو ساحل». دیدگاه او اینگونه است که حواشی تاریخ و تمدن (ساحل‌ها) می‌توانند به اندازة خود متن تاریخ مهم باشند. از جمله آثار شناخته شدة وی را در ایران، می­توان به دو اثر یعنی تاریخ فلسفه و لذات فلسفه برگردان دکتر عباس زریاب‌خویی اشاره کرد.