سينا، ابوعلي
سينا، ابوعلي (370 – 428 ق)
Sina, Abu Ali
پزشک، فیلسوف و نویسنده
ابوعلي سينا، در روستاي افشانه از توابع شهر بخارا ديده به جهان گشود. اولين معلم وي «محمود مساح» بود كه در علم حساب نيز دستي داشت.
در هفده سالگی، شهرت وی در پزشکی به حدی رسيده بود، که برای درمان بیماری امیر نوح بن منصور سامانی دعوت شد و چون امیر نوح، در نتیجـة معالجات وی بهبود یافت، او را نزد خویش نگاه داشت و اجازه داد تا از کتابخانة بسیار با ارزش دربار او استفاده کند.
ابوعلی سینا، تعدادي از داروها و معالجات خود را در كتاب قانون نگاشته، اما بسياري از آن‌ها را فرصت نكرد، بنويسد. تعدادي از اين معالجات، در كتاب‌هاي ديگر نويسندگان آمده است؛ به طور مثال در كتاب چهارمقاله، درمان بيماري ماليخوليا را نوشته‌اند. بوعلي به جراحي عنايت و توجهي نداشت و معتقد بود كه به علت نقص وسايل جراحي، نتايج خوبي به دست نمي‌دهد. او اولين كسي است كه از انگل‌هاي موجود در بدن و امراض مربوط به آن گفتگو كرد.
او در پنجاه و اندي سال كه از زندگيش مي‌گذشت، متجاوز از صد و بیست كتاب و نوشتة علمي، حِكَمي، فلسفي و غيره نگاشت. وی از مشهورترین و تأثیرگذارترین فیلسوفان و دانشمندان ایران زمین است که به ویژه به دلیل آثارش در زمینة ارسطویی و پزشکی اهمیت دارد.
ابن سينا، در تاريخ علماي اسلام، تنها كسي است كه به لقب «شيخ‌الرئيس»، «حجة‌الحق»، «رئيس‌العقلا» و «شرف‌الملك» ملقب شده است. اين القاب در آن زمان معاني خاصي داشت و به كساني اطلاق مي‌شد كه در خور آن معاني بودند. دو اثر اصلی ابن سینا، شفا و قانون، او را در اروپا به صورت استاد بی‌بدیل طب و علوم طبیعی و فلسفه درآورد. قانون توسط «ژرارد کرمونائی» بین سال‌های 1150 و 1187 م، به تمامی ترجمه شد. روی هم رفته هشتاد و هفت ترجمه از قانون به عمل آمد که البته بعضی از آن‌ها فقط شامل قسمتی از این کتاب است. در قدیمی‌ترین برنامة تعلیمی که تاکنون به دست آمده و مربوط به مدرسة طب مُن‌پلیة پاریس است و در منشوری از «پاپ کلمنت پنجم» مورخ 1309 م و نیز در تمام منشورهای پس از آن تا سال 1557 م، نام قانون آمده است. در سال 2005 م، «دکتر یاشار بیگلین»، ترک‌تبار، با همکاری چند فرد دیگر، بنیادی به نام آویسنا پرایز (Avicenna- Preise.V) در شهر فرانکفورت آلمان بنیان نهاد تا سالانه به انتخاب هیأت داوران، جایزة ابن سینا را به افراد یا سازمان‌هایی که در راه تفاهم فرهنگی ملت‌ها کوشا بوده‌اند، اعطا کند. از دیگر آثار او می‌توان دانشنامة علایی؛ نجات؛ اقلیدس؛ دیوان اشعار و … را نام برد.