عبدالمجید ارفعی
ارفعي، عبدالمجيد (1318 خ – )
Arfaee, Abdolmajid
زبانشناس و ايلاميشناس
عبدالمجید ارفعي، فرزند میرعبدالله ارفعی، در بندرعباس متولد شد. او مقطع دبستان را در بندرعباس و یزد به اتمام رساند و سپس همراه با خانواده راهی تهران شد و در مدارس منوچهری و البرز تحصیل کرد. او لیسانس زبان و ادبیات فارسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد و برای ادامه تحصیل به امریکا رفت و به توصیة پرویز ناتل خانلری و ابراهیم پورداوود دو سال به آموختن زبان اَکدی پرداخت و پس از آن هشت سال زیر نظر ریچارد هلک در مؤسسة خاورشناسی دانشگاه شیکاگو، به آموختن زبان ایلامی و اکدی پرداخت. او در همان زمان با گلنبشتههای ایلامی و کتیبه های تخت جمشید که به امانت نزد دانشگاه شیکاگو بود و ریچارد هلک در حال بررسی، خواندن و ترجمۀ آنها بود، آشنا شد. عبدالمجید ارفعی، اولین ایرانی است که در این رشته تحصیل کرد. او همچنین تنها متخصصی است که میتواند بقیۀ آن کتیبهها را بخواند و آنها را ترجمه کند.
ارفعی، مسلط به زبانهاي اوستايي و پهلوي، مترجم برخي متنهاي ايلامي و از ايلامشناسان سرشناس جهان و از مهمترین کتیبهخوانان ایرانی است. برخی از لوحهای گلی تخت جمشید با تلاش وی ترجمه شده است. او همچنین نخستین مترجم استوانة کورش نیز بوده است. وی پس از دريافت درجة دكتري از مؤسسة خاورشناسي دانشگاه شيكاگو، در بازگشت به ايران در سال 1353 خ، به همكاري با فرهنگستان ادب و هنر ايران پرداخت. ارفعی با فرهنگستان زبان و ادب فارسي نيز همكاري دارد. نتیجۀ همکاری ارفعی با دکتر خانلری در بین سالهای 1354 تا 1357 خ، گردآوری گنجینۀ بیشماری از مجلات، مقالات و کتابهای گوناگون دربارۀ تاریخ ایران و جهان و گلنبشتهها و خطهای خوانده شده است که در پژوهشکدۀ علوم انسانی نگهداری میشود. از كارهاي مهم او، راهاندازي تالار كتيبههاي موزة ملي ايران بین سالهای 1377 تا 1382 خ، با همکاری شاهرخ رزمجو بوده است. او سابقۀ همکاری با بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و بنیاد پژوهشی شوش را در کارنامۀ خود دارد. همکاری او با بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد، منجر به خوانده شدن کتیبههای خزانۀ تخت جمشید شد که در موزۀ همانجا نگهداری میشود. کتاب گلنبشتههای باروی تخت جمشید وی کتاب سال شناخته شد. از دیگر آثار او کتاب فرمان کوروش بزرگ؛ فرهنگ و ترجمۀ متنهای حقوقی بینالنهرین از روی کتیبهها را میتوان نام برد