علی اکبر سرافراز
سرافراز، علی اکبر (1306 خ – ؟)
Sarafraz, Ali Akbar
باستانشناس، تاریخنگار و هنرشناس ایرانی
سرافراز، از باستانشناسان پیشتاز و متخصص تاریخ هنر اشکانی، ساسانی و ایلخانی بود. او سالها به کاوش و پژوهشهای صحرایی پرداخت و پردة تاریکی را از روی بسیاری از آثار باستانی ایران کنار زد تا در تاریخ ایران، خود تاریخساز شود. سرافراز را همچنین با کاوشهایی چون بیشاپور، تنگهچوگان و نیایشگاه مسجد سلیمان، میشناسند و نام وی بیشتر با باستانشناسی و هنر عهد ساسانی، همنشین و مترادف شده است. او به همان اندازه که پژوهشگر آثار ساسانیان و جزیرة خارک و برازجان بود، متخصص عهد هخامنشیان نیز شناخته میشود، همچنین از پیشگامان باستانشناسی و هنر عهد ایلخانی نیز هست. بدون تردید افتخار باستانشناسی و تاریخ هنر عهد ایلخانی، به علیاکبر سرافراز تعلق دارد. او پیش از دیگر ایرانشناسان و باستانشناسان رصدخانۀ مراغه را کاوش کرد تا به ایرانشناسان بفهماند که باستانشناسی یعنی ارتباط مستقیم با تاریخ، نه بر مبنای اوراق تاریخی، بلکه بر اساس شواهد موجود! از هفت اثر و مجموعة تاریخی شکوهمند به جای مانده از تمدن عهد ایلخانی، چهار اثر تخت سلیمان؛ رصدخانة مراغه؛ ارگ علیشاه و ربع رشیدی تبریز را علیاکبر سرافراز کاوش و معرفی کرده است. بیش از دو دهه پژوهشهای میدانی، تألیف دهها مقاله علمی و کتاب و تربیت صدها دانشجوی باستانشناسی، علیاکبر سرافراز را یکی از چهرههای درخشان و ماندگار ایرانشناسی کرده است.