فوروکاوا، نوبویوشی

فوروکاوا، نوبویوشی (1849 – 1921 م)

Forokawa, Noboyoshi

سفرنامه­ نگار ژاپنی

فوروکاوا، در سال 1880 م (1259 خ) همراه هیأتی از سوی دولت ژاپن، به دربار ناصرالدّین­ شاه آمد. او در این هیأت درجة سرهنگی داشت و نمایندة ستاد ارتش ژاپن بود. این هیأت از راه دریا و از سمت جنوب به ایران آمده بود و پس از مسافرتی 42 روزه از بوشهر به تهران و پس از 110 روز توقف در تهران از طریق بندر انزلی به اروپا رفت و سپس به کشور خود بازگشت. فوروکاوا، از شاه ایران نشان شیر و خورشید و از سلطان عثمانی نشان مجیدی دریافت کرد. جدا از گزارشی که از دیده­ها، شنیده­ها و یافته­هایش از ایران به دولت و دستگاه متبوع خود داد، او سفرنامه­ای هم نوشت که در سال 1890 م، در توکیو با عنوان پروشیباکیکو (یادداشت­های سفر ایران) به چاپ رسید. در حقیقت این سفرنامهنوعی دانشنامه است که از مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی، کشاورزی، اقتصادی، جغرافیایی ادبیات، فرهنگ و هنر ایران سخن به میان آورده است. او همچنین اطلاعات کامل از خاندان سلطنت قاجار و معرفی شاه کنونی این سلسله (ناصرالدّین شاه) می‌دهد. وی در سفرنامه‌اش از تعلیم و تربیت و آموزش در ایران و عدم رشد فرهنگی مردم در دوران قاجار می‌گوید. می‌توان گفت این نخستین اثری است که احوال ایرانیان را از دید یک ژاپنی بیان می‌کند. چون ژاپن در ایران به فکر اهداف استعمارگرانه نبود و هدف اصلی فوروکاوا بررسی دقیق وضعیت استراتژیک ایران به منظور برقراری مناسبات اقتصادی و تهیة گزارش بوده، نسبت به آثاری که توسط سیاحان اروپایی نوشته شده از لحن صادقانه‌‌تری برخوردار است و می‌تواند گزارش خوبی از حیات اجتماعی سیاسی آن دوران ارائه دهد. این کتاب توسط هاشم رجب­زاده و کینجی­ئه­او به فارسی ترجمه و انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سال 2005 م، به چاپ رسید.