كريستن‌سن، آرتور امانوئل

كريستن‌سن، آرتور امانوئل (1875 – 1945 م)

Christensen, Arthur Emanuel

زبان‌شناس و ايران­شناسِ دارنماركي

کریستِن­سِن، با انديشة موشكاف و فكر قوي و نبوغ ذاتي، زندگي خود را وقف ايران كرد. به گفتة خودش خواندن هزار و یک شب در کودکی چنان تأثیری بر روی وی گذاشت که میل به اینگونه مطالعات را در وی بر انگیخت. کریستن‌سن در دوران دانشجویی، به یادگیری زبان‌های فارسی، ترکی، سانسکریت و عربی پرداخت و خود به طور مستقل آموختن زبان پهلوی را آغاز کرد. هنوز دانشگاهش به پایان نرسیده بود که نخستین رساله‌اش به نام رستم پهلوان ملی ایران را در سال 1898 م، (در سن 23 سالگی) منتشر کرد. او در سال بعد، مقالة دیگری به نام افسانه‌ها و روایات در ادبیات فارسی منتشر کرد و با نوشتن این دو مقاله و مقالات دیگرش آگاهی و تسلط خویش را به زبان فارسی نشان داد. او رسالة دکتری خود را که تحقیقی ادبی و تاریخی در مورد عمر خیام بود در سال 1903 م، با درجة ممتاز به پایان رساند. او حقايق فراواني را در زمينه­هاي تاريخ، فرهنگ و زبان ايران، از پس پردة تاريكي و گمنامي بيرون كشيد و در هر رساله و كتاب كه نوشت، مطلبي تازه، كشفي جديد و نظريه­اي نو در مورد ایران ارائه داد. خدمات و كارهاي او بسيار متنوع بود، از جمله: ترجمه­هايي از شاهكارهاي ادبي ايران؛ پژوهش­ زبان­شناختي و بررسي دربارۀ پانزده لهجۀ ايراني كه نتايج آن نيز منتشر شده است؛ پژوهش در تاريخ ساسانيان و چاپ و نشر متون پهلوي و نيز تأليف داستان­هاي ايراني به زبان فرانسوي. کریستن­سن همچنين عضو افتخاری فرهنگستان ايران بود. از آثار او نقد بر رباعیات خیام؛ ایران در زمان ساسانیان؛ ایران قدیم و ایران جدید و سیمای فرهنگ و هنر ایران را می‌توان نام برد.