مجموعه کاخ نیاوران
مجموعه کاخ نیاوران: این بنا در کنار روستای «گُرده وی» یا «گُرده به» در نیاوران کنونی قرار دارد. این کاخ در باغ نیزارها ایجاد و به نام «نی آوران» نامیده می‌شد که بعدها به نام «نیاوران» مشهور شد. ساخت این بنا مربوط به نخستین سال‌های حکومت فتحعلی شاه قاجار است که آن را برای تفریحات تابستانی خود در این منطقه خوش آب و هوا و خارج از شهر تهران ساخت. این محل در ابتدا وسعتی بسیار کم داشت. بناهای این مجموعه متعلق به دورۀ قاجار و پهلوی است.
محمدشاه در همین باغ ساختمان کوچک و ساده‌ای بنا کرد و سپس ناصرالدین شاه «کاخ صاحبقرانیه» را در باغ نیاوران ساخت. آخرین بنایی که در دوران قاجار در باغ نیاوران ساخته شد، مشهور به «کوشک احمدشاهی» است. در زمان حکومت پهلوی دوم برخی از بناهای کوچک باغ نیاوران تخریب و کاخ نیاوران با سبکی مدرن برای سکونت خانواده پهلوی ساخته شد.
این اثر در ششم خرداد 1377 با شماره 2025 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
