ميرزا عبدالحسين کرمانی مشهور به ميرزا آقاخان كرماني
تخلص: ……….
قرن: سیزدهم هجری
سال تولد ـ فوت: 1270 ـ 1314 ق
محل تولد ـ زندگی ـ فوت: كرمان ـ اصفهان، تهران، استانبول ـ تبريز
دوران: قاجاریه
آثار: جنگ هفتاد و دو ملت؛ رضوان (به تقلید از گلستان سعدی)؛ ديوان اشعار؛ هشت بهشت؛ قهوه‌خانة سورات (ترجمه)
توضیح: میرزا آقاخان کرمانی نویسنـده، مورخ، شاعر ملی، متفکر مشروطة ایران، مصلح و آزادیخواه اواخر عهد ناصری و ایران‌دوست بود و این نکته از سرگذشت آوارگی و مرگ دردناک او به خوبی پیداست. فریدون آدمیت مي‌نویسد: «میرزا آقاخان کرمانی از نادره‌های زمان خود بود. در سیر افکار مقام بزرگ دارد. صنعت بزرگ در خور اوست وگرنه بدان پایه او را نمی‌ستودم. خودش مهجور مانده و مقامش ناشناخته است. نخستین کسی است که علم اجتماع و فلسفة مدنیت را عنوان کرد. بنیانگذار فلسفة تاریخ ایران است و ویرانگر سنت‌های تاریخ‌نگاری. اندیشیده‌ترین تمایل تاریخی را در فلسفة مزدکی و مبحث منزل و تباهی ساسانیان همو نوشته است. اوست که تطور تاریخی ایران را در نظام مدنی اسلامی بررسی کرد و مجموع پدیده‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زمان را در گذشت تاریخ مورد گفتگو و ارزشیابی قرار داد.»