نادر انقطاع
پیشتاز در رشتة نانو تکنولوژی در جهان
1332 خ –
نادر انقطاع، در سال 1332 خ (۱۹۵3 م) و در تهران متولد شد. او استاد مهندسی برق، سیستم‌ها و مهندسی زیستی دانشگاه پنسیلوانیا است که پس از اخذ مدرک کارشناسی از دانشکدة فنی دانشگاه تهران، مدارک کارشناسی ارشد و دکتری خود را از دانشگاه فناوری کالیفرنیا (Coltech) اخذ کرد. نادر انقطاع، یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های علمی جهان در زمینة فرا مواد (متامتریال) است که ترکیبی از فیزیک، مهندسی و نانوفناوری برای خمش و دستکاری امواج به شیوه‌ای که مواد طبیعی قادر به آن نیستند. او از سال 1357 خ (۱۹۷۸ م)، به ایالات متحده مهاجرت کرد.
پروفسور نادر انقطاع، از پیشتازان رشتة نانو تکنولوژی در جهان محسوب می‌شود. تحقیقات او در زمینة متامواد و نقش نور در نانو تکنولوژی، بر رشته‌های متعددی از نجوم و علوم کامپیوتر گرفته تا پزشکی و فنون ارتباطات تأثیر گذاشته است. او مشارکت‌های مهمی در زمینه‌های متامواد، اپتیک تبدیل، اپتیک پلاسما، نانوفوتونیک، فوتونیک گرافین، نانو مواد، اپتیک نانوسکیل، نانو آنتن‌ها و آنتن‌های مینیاتوری انجام داده است.
او همچنین عضو انجمن فیزیک آمریکا، انجمن اپتیک آمریکا، جامعه آمریکایی علوم پیشرفته و انجمن بین‌المللی مهندسی اپتیک است.
در سال ۲۰۰۶ م پروفسور انقطاع و همکاران وی در دانشگاه پنسیلوانیا، شیوه‌ای را پیشنهاد کردند که با استفاده از آن می‌توان با فناوری‌های موجود، اجسام را تا حد زیادی غیر قابل رؤیت کرد. این یافته می‌تواند ایدة نامرئی کردن اشیاء را که تا چندی پیش تنها در سطح داستان‌های علمی- تخیلی مطرح بود تا حد زیادی عملی کند. به اعتقاد فیزیکدانان این روش کاربردهای متعددی در مخفی کردن و استتار اجسام خواهد داشت. از این فناوری همچنین می‌توان در زمینه‌های دیگر نظیر تولید موادی که از برق زدن و درخشش اجسام جلوگیری می‌کنند، استفاده کرد. یک کاربرد دیگر این روش نامرئی کردن ماهواره‌ها در فضاست. به موجب این دستاورد نام این استاد ایرانی در فهرست ۵۰ شخصیت برتر علم و فناوری دنیا برگزیده و در مجلة علمی “ Scientific American ” قرار گرفت.
به گزارش بیگ بنگ، دکتر انقطاع در ۱۷ آگوست ۲۰۱۴ م در سمیناری در پکن با حضور بزرگان اتحادیة بین‌المللی علوم رادیویی (URSI) و نانو موفق به دریافت مدال طلای «بالتازار ون‌درپول» شد. مراسم اهدای این جایزه هر ۳ سال یک بار برگزار می‌شود و این مدال به دانشمندان برجسته‌ای داده می‌شود که دستاوردهای ایشان سهم چشمگیری در علم طی شش سال اخیر داشته باشد. این جایزه در واقع یادبود پروفسور بالتازار ون‌درپول، فیزیکدانی است که سالیان سال همکاری نزدیکی با اتحادیة بین‌المللی علوم رادیویی داشت.
پروفسور «نادر انقطاع» این جایزه را که بالاترین جایزة اتحادیة بین‌المللی علوم رادیویی است، به دلیل سهم و ابتکارات پیشگامانه در نظریة الکترومغناطیسی و کاربردهای مواد کامپوزیتی، فرامواد و اپتیک نانومقیاس، تصویربرداری و سنجش زیست الهام و نانومدار اپتیکی بر پایة مواد دریافت کرده است. اتحادیة بین‌المللی علوم رادیویی، یک سازمان غیر دولتی و غیرانتفاعی، تحت نظر شورای بین‌المللی علوم است. این سازمان مسئول تحریک و هماهنگ‌سازی مطالعات، تحقیقات، کاربردها، تغییرات علمی و ارتباطات در زمینة علوم رادیویی است.
دکتر انقطاع به پاس مشارکت‌های پیشگامانه و قابل تقدیرش در حوزة مهندسی اپتیکِ فرامواد، پلاسمونیک‌های نانومقیاس، فرامواد بر پایة مدارهای نانواپتیکی و تصویربرداری اپتیکی در زمینه‌های پزشکی در سال 2015 م برندة مدال طلای «اسپای» (SPIE) شده که بالاترین جایزة اهدایی از سوی این انجمن است. در فهرست برندگان این مدال نام برجسته‌ترین دانشمندان اپتیک و فتونیک جهان دیده می‌شود؛ از جمله چارلز هارد تاونز (پدر لیزر) که در سال ۱۹۶۴ م و چارلز کائو (پدر «ارتباطات با فیبر نوری») که در سال ۲۰۰۹ م موفق به دریافت این مدال شدند.
از دیگر جوایز و افتخارات وی می‌توان دریافت جایزة محقق جوان بنیاد علوم ملی ایالات متحده در سال ۱۹۸۹ م؛ فلوی مؤسسة مهندسان برق و الکترونیک (1996 م)؛ جایزة جرج هیلمیر برای تحقیق برتر در سال ۲۰۰۸ م؛ جایزة الکترومغناطیس IEEE در سال ۲۰۱۲ م؛ جایزة الکترومغناطیس مؤسسة مهندسان برق و الکترونیک (2012 م)؛ جایزة بنجامین فرانکلین در زمینة «طراحی، ابتکار و حل مشکل چشم‌گیر در مهندسی برق» (۲۰۱۳ م) را نام برد.