نثر اوستا
نثر اوستا
نثر اوستا يكنواخت نيست، زيرا قسمت مهمي از اوستا را اشعاري هجايي تشكيل ميدهد كه در واقع نثر نيست و در زمانهاي مختلف نوشته و در دورههاي بعد هم دستكاريهايي در آنها شده است. ويژگيهاي نثر اوستا، در زمانهاي بعد در نثر پهلوي ساساني و حتي دورة اسلامي و در شعرهاي شاهنامه و نيز در عهد قديم در ادبيات برهمايي ديده ميشود.
در اين نوع نثر توصيفهاي اغراقآميز بسيار وجود دارد و تشبيهات، كلمات، عبارات و القاب بارها تكرار شدهاند، تكرار، يكي از ويژگيهاي ادبيات آن دوره بوده است. از ديگر ويژگيهاي نثر اوستايي، كامل آوردن كلمات است، يعني روابط، قيود، افعال، اشارات و ضماير حذف نميشدند. مثلاً هر فعلي در جاي خود آورده ميشد، حتي اگر آن فعل در چند جملة متوالي تكرار شده بود. همينطور ذكر نامها، هرچند يك نام در يك يا چند جملة متوالي پيدرپي آورده ميشد، برخلاف نثر فني فارسي بعد از اسلام كه بعداً دربارة آن توضيح داده خواهد شد.
بايد دانست که تکرار کردن تشبيهات و جملات و عبارات، اختصاص به نظم يا نثرآرایى «ايرانى ـ هندی» ندارد بلکه در کتب تورات و انجيل و بعدها در قرآن کریم هم اين بسامد ديده مىشود و گويا «تکرار»، يکى از ويژگىهاى ادبيات قديم بوده است و اين اختصاص حتی تا قرن چهارم و پنجم هجرى نيز در نظم و نثر فارسى متداول بود و در نثر طبرى و اشعار عصر سامانى و شاهنامۀ دقيقى و فردوسى نمونههاى برجسته از آن به چشم میخورد.