نیبری، هنريك ساموئل

نیبری، هنريك ساموئل (1889 – 1974 م)

Nybery, Henric Samuel

دین‌شناس و ايران­شناس سوئدي – انگليسي

نیبری، از سن پنج سالگی توسط پدر، آموزش زبان‌های آلمانی و لاتینی را آغاز کرد. کتابخانة پدر او محدود بود اما هنریک با دو کتاب در آنجا آشنا شد که در زندگی آینده‌اش تأثیری بسزا داشت: یکی سفر به تبت نوشتة هوک وگابت و دیگری گذر از خراسان و ترکستان به قلم سون هدین. هنریک ساموئل در هفت سالگی در دفتر خود چنین نوشت: «خشایارشا پادشاه بزرگی است.» او به زبان­هاي فرانسه و انگليسي نیز چيرگي داشت و به هر سه زبانی که تسلط داشت، بيش از سي اثر، اعم از كتاب، مقاله و سخنراني در زمينۀ ايران­شناسي از خود به جا گذاشته است. كار او بيشتر در زميــنة پژوهش در دين و زبان­هاي باستاني ايران، به ويژه زبان و كتيبه­هاي پهلوي و متون مربوط به آيين زرتشت بود. او همچنين عضو هيأت سردبيران دايرةالمعارف اسلام بود. تمرکز وی بیشتر بر روی زبان پهلوی و نیز دین‌های ایران باستان به ویژه مزدیسنا بود. او در زمینة آداب و سنت­های آیین ایرانیان پژوهش‌های ارزشمندی انجام داد که به صورت مقالاتی در مجلة ژورنال آندرانیک و دیگر مجلات فلسفی ایران­شناسی منتشر شده است. وی همچنین کتاب جامعی در سال 1937 م، به زبان سوئدی در باب ادیان ایران باستان نوشت و همان زمان توسط پروفسور «هانس هنری شیدر» که استادِ هینگ، ایران‌شناس معروف بود، به زبان آلمانی ترجمه شد. از این کتاب پروفسور نیبری به باورهای زرتشتی و به ویژه عرفان که در گاتاهای زرتشت است، توجه مخصوصی داشته است. نام وی در متن‌های فارسی به صورت «نیبرگ» و «نوبرگ» هم آمده است. نیبری هشت بار به ایران سفر کرده است و طی یکی از این سفرها در کنگرة ایران‌شناسان شرکت کرد. از آثار او می‌توان متون پهلوی از آوردمان؛ مسائل علم تکوین و جهان‌شناسی مزدایی؛ ادیان ایران و کتاب راهنمای پهلوی رانام برد.