هُرن، پاول

هُرن، پاول (1863 – 1908 م)

Horn, Paul

زبان­شناس آلمانی

هُرن، در زمینة ریشه‌شناسی علمی و زبان‌شناختی واژگان زبان پارسی، نخستین کتاب به نام نقشة زیربنایی ریشه‌شناسی در پارسی نو، را نوشت که در سال ۱۸۹۳ م / ۱۲۷۲ خ چاپ شد. گرچه او این کتاب را در سی سالگی خود نوشت، اما تا چند سال پیش هنوز کسی کاری بهتر از آن ارائه نکرده بود. این کتاب را دکتر جلال خالقی مطلق، در سال ۱۳۵۶ خ / ۱۹۷۷ م با نام اساس اشتقاق فارسی ترجمه کرده است. او لغت فرسِ اسدی طوسی را گردآوردی کرده است. پاول هُرن، در شاهنامة چاپ لیدن تا صفحة 1245، 430 لغت عربی شمرده و فهرستی از آن لغت‌ها را در کتاب خود آورده است. وی یادآور شده که دیباچه به تنهایی شامل تعدادی از لغت‌های عربی است که در باقی منظومه یافت نمی‌شود. هُرن، احتمال داده که کاتبان به تدریج بعضی از لغت‌های عربی را در متن شاهنامه به جای لفظ‌های فارسی گذاشته باشند. او عمر کوتاهی داشت و در سن چهل و پنج سالگی درگذشت. از دیگر آثار او تاریخ مختصر ایران از آغاز اسلام تا آغاز سلطنت پهلوی؛ الفارسی القدیم را می‌توان نام برد.