ویلز، چارلز جیمز

ویلز، چارلز جیمز (1842- 1912 م)

Wills, Charles James

سفرنامه­نگار و پزشک انگلیسی

ویلز، پزشک دربار قاجار، از سال 1867 تا 1881 م، در دورة سلطنت ناصرالدّین شاه، به مدت 15 سال ایران در اقامت داشت. خاطرات این طبیب انگلیسی که به طبابت و مداوای بیماران می­پرداخت و به بسیاری از نقاط کشور ایران سفر ­کرده بود، در چندین کتاب چاپ شده است. ویلز، در کتاب‌هایش از اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران، پوشش، تعزیه‌خوانان، تدارکات عروسی و مشاغل ایرانیان تا احوال مسیحیان و درویشان، پادشاهان ایران و نوع زندگی آن‌ها و رفتار در بازار سخن گفته است. او تفاوت‌هایی در بازارهای ایران و اروپا می‌بیند، از جمله معماری، دسته‌بندی صنوف، نحوة چیدمان، تزیین کالاها و از همه بیشتر چانه‌زنی ایرانیان برای او عجیب است و به ویژه به عنوان فرهنگ اقتصادی مردم در بازار، بیشتر به چانه‌زنی در خرید و فروش اشاره می‌کند. همچنین وی از پوشش زنان ایرانی در خارج از خانه، نوع زندگی و آداب و رسوم مربوط به آن‌ها سخن گفته است. کتاب تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجار او، به دستور ناصرالدّین شاه، توسط سید عبدالله انوار از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شد. کتاب ایران در یک قرن پیش (سفرنامة دکتر ویلز)، توسط غلامحسین قراگوزلو، ترجمه و در سال 1368 خ، به وسیلة انتشارات اقبال در تهران به چاپ رسید.از دیگر آثار او کتاب در سرزمین شیر و خورشید یا ایران امروز؛ تجربیاتی از زندگی در ایران؛ ایران آنگونه که هست را می­توان نام برد.