پرویز ورجاوند
ورجاوند، پرویز (1313 – 1386 خ)
Varjavand, Parwiz
ایرانشناس و باستانشناس
ورجاند، پس از گذراندن دوران تحصیلات متوسطه، وارد سازمان نقشه‌برداری شد و پس از آن لیسانس باستانشناسی و فوق لیسانس علوم اجتماعی را از دانشگاه تهران دریافت کرد و با بورس تحصیلی، به کشور فرانسه رفت و در رشتة باستانشناسی با گرایش معماری ایران در دورة تاریخی از دانشگاه سوربن فرانسه مدرک دکتری دریافت کرد.
او به دعوت دکتر عزتالله نگهبان، به گروه باستانشناسی دانشگاه تهران وارد شد و به مناسبت تخصصی که داشت، مورد توجه قرار گرفت. از جمله در کاوشهای رصدخانة ارومیه (رضائیه پیشین) موفق برآمد و توانست کتابی دلپذیر دربارة آن بنویسد. او با انجمن آثار ملی هم همکاری داشت و کتاب آثار تاریخی قزوین را نوشت که یادگار برجسته‌ای از اوست. وی چندی هم مشاور دکتر محمود مهران در سازمان ملی حفاظت آثار باستانی بود. پس از انقلاب 1357خ، در دولت مهندس بازرگان، او برای مدتی سرپرست وزارت فرهنگ و هنر شد. از دیگر خدمات او می‌توان تلاش برای به ثبت رساندن مجموعة تخت جمشید، میدان نقش جهان و چغازنبیل؛ جلوگیری از تخریب تخت جمشید؛ تلاش برای تعدیل برج جهان‌نما؛ کوشش برای حفظ آثار باستانی تنگه بلاغی و مجموعة پاسارگاد در جریان ساخت سد و پایه‌گذاری مرکز برنامه‌ریزی و خدمات آموزش و جهانگردی برای نخستین بار در ایران را نام برد. وی در پروژه‌های تحقیقاتی و علمی زیادی از جمله دایرةالمعارف تشیع (7 ج)؛ دانشنامة جهان اسلام؛ دانشنامة بزرگ فارسی؛ اطلس تاریخ ایران؛ سازمان میراث فرهنگی و دانشنامة زنان ایران همکاری داشت. از آثار او می‌توان ایران و قفقاز – آران و شروان؛ پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی؛ کاوش آثار ایران در موزه‌های اتحاد جماهیر شوروی؛ میراث تمدن ایرانی در سرزمین‌های آسیایی اتحاد شوروی؛ شناسنامة شهر شیراز؛ کاوش رصدخانۀ مراغه و نگاهی به پیشینۀ دانش ستاره‌شناسی در ایران؛ آثار تاریخی و معماری چوبی شهر تاریخی حاجی طرخان «آستراخان» را نام برد.