کاخ سعدآباد
کاخ سعدآباد: قسمت اولیه مجموعه سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و این کاخ که در دامنه رشته کوه البرز در نزدیکی دربند قرار دارد، سکونتگاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بود. در زمان پهلوی اول این محل به عنوان سربازخانه سعدآباد استفاده می‌شد. بعدها باغ‌های دیگری در اطراف آن از جمله باغ‌های سالار جنگ، سپهبد امان‌الله میرزا، مستوفی‌الممالک، شکرالله قوام‌الدوله، همدم‌السلطنه خواهر مستوفی و محمود بدر خریداری و به سعدآباد اضافه شد.
رضاشاه در آن زمان در میان درختان چنار سعدآباد چادر می‌زد و گاهی هم زیر آن از دوستان پذیرایی می‌کرد. مجموعه سعدآباد با 18 کاخ بزرگ و کوچک محل سکونت افراد دودمان پهلوی بود. محمدرضاشاه پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان زندگی می‌کرد که در اوایل دوران سلطنت او ساخت آن به پایان رسیده بود. کاخ‌های ساخته شده در این مجموعه عبارتند از: کاخ بهمن که از سال 1382 برای مدتی دفتر یونسکو در ایران بود و اکنون دفتر مدیریت موزه است. کاخ احمد شاه که قدیمی‌ترین کاخ مجموعه است که در اواخر سلطنت احمدشاه قاجار، در ضلع شمالی سعدآباد روی تپه‌علی‌خان، در بخش منطقۀ دربند ساخته شد. اگرچه در مورد تاریخچۀ آن اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما برخی منابع شروع ساخت این کاخ را ۱۲۹۷ خ اعلام کرده‌اند. کاخ اختصاصی سعدآباد در دست نهاد ریاست جمهوری و غیر قابل بازدید است.
کاخ ملکه مادر یا ساختمان جمهور که محل زندگی تاج الملوک، مادر شاه بود. این کاخ اکنون محل اقامت میهمانان ویژه دولت ایران است.
کاخ احمدرضا پهلوی (کتابخانه) در سال 1318 خ پس از بازسازی به عنوان کتابخانه مورد استفاده قرار گرفت و شامل 10000 جلد کتاب با موضوعات متنوع است.
جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی است که متعلق به کوچک‌ترین دختر محمدرضا پهلوی بود. کاخ سعدآباد در بیست‌وچهارم دی 1376 با شماره 1957، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
