گُدار، آندره

گُدار، آندره (1881 – 1965 م)

Godard, André

ايران­شناس، باستان­شناس و مهندس معمار فرانسوي

گُدار، باستان­شناس و معمار فرانسوی بود که مدت 30 سال در ایران زندگی کرد. او مؤسس موزة ايران­ باستان بود و نقشة اين موزه را خودش كشيد، كه بر اساس بناهاي باستاني طراحي شده بود و پس از پایان بنا، سال­ها رياست آن را بر عهده داشت. موزۀ هنرهاي زيباي تهران را نيز گُدار بنياد نهاد و در ابتداي كار، سرپرستي آنجا را نیز عهده‌دار بود. از ديگر خدمات وی، فهرست كردن گنجينه­هاي هنري كشور، استخراج و ترميم آثار باستاني و تاريخي ایران و معرفي این آثار از طريق نشر كتاب و مجله بود. به ­راستي اين مرد بزرگ حق بزرگي بر گردن ميراث فرهنگي و باستان­شناسي ايران دارد. دستیار و مشوق گدار در طول اقامت او در ایران، همسر دانشمندش، یدا گُدار (Yadda Godard) بود که در غالب سفرهای پژوهشی و اکتشافات باستان‌شناسی همراه او بود. از آثار او در زمینة طرح و اجرای آثار معماری، نقشة اصلی جانمایی محوطه و ساختمان‌های دانشگاه تهران، طرح و سرپرستی موزه ایران باستان، طرح آرامگاه فردوسی در توس، طرح ساختمان کتابخانة ملی ایران، طرح آرامگاه حافظ و سعدی، سه تپة تاریخی سلیمان تپه و مدرسة ایرانشهر در یزد را می‌توان نام برد که از نخستین آثار ملی ایران هستند که به پیشنهاد آندره گدار، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند. او همچنین طرح قدیمی‌ترین ساختمان دانشگاه جندی شاپور اهواز که به خاطر شکلش به دانشگاه سه گوش معروف است و طراحی اولیة موزة آستان قدس رضوی در حرم مطهر امام رضا (ع) نیز از اوست. وی از اولین کسانی بود که نسبت به مفرغ‌های لرستان که در کوتاه مدت علاقة موزه‌ها و مجموعه‌داران جهان را به خود جلب کرد، توجه خاصی نشان داد و در سال 1931 م، کتاب خود را با عنوان مفرغ‌های لرستان به چاپ رساند. او مجله­ای به نام راهنمای تاریخی ایران، در سال 1313 خ، منتشر کرد که اصل آن به زبان فرانسه بود و شادروان غلامرضا رشید یاسمی آن را به فارسی برگرداند. کتاب‌های آثار ایران (4 ج) و هنر ایران (تألیف او) به فارسی برگردانده شده‌اند.