کتسیاس / کتزیاس

کتسیاس / کتزیاس ( حدود 460 –  حدود 390 پ م)

Ctesias

تاریخ­ نگار و پزشک یونانی

کتسیاس، تاریخ‌نگار و پزشک یونانی از شهر کندلوس در آسیای کوچک بود. او دربارة تاریخ دورة هخامنشیان پژوهش کرده و کتاب‌هایی در این زمینه نگاشته است. شش کتاب او دربارة تاریخ ماد و آشور و بابل و شش کتاب، دربارة تاریخ ایران از پادشاهی کورش تا مرگ خشایار و ده کتاب دربارة دنبالة تاریخ ایران تا سال 398 پ م که او از ایران رفته بود، است. وی ادعا کرده که در نگارش کتاب­هایش از دفترهای پادشاهی ایران در شوش یاری گرفته است. چیزی از این نوشته­ها به جز در گفتارهای دیگر مورخان یونانی و رومی به جا نمانده است. او کتاب‌هایش را به گویش یونانی ایونی نوشته است که دربارة تاریخ ایران با نوشته­های هرودوت در تضاد کامل است. گویا او مدت 17 سال (415 – 398 پ م) پزشک مخصوص پروشات، همسر داریوش دوم و نیز اردشیر دوم هخامنشی بوده است. مهم­ترین تألیفات او متضمن 23 جلد کتاب دربارة تاریخ دورة هخامنشی بوده که مفقود شده، ولی مورخان یونانی و رومی، قسمت­هایی از آن‌ها را در کتاب­های خود نقل کرده­اند.