ابومحمد عبدالله مصلح‌الدّین مشهور به سعدی شیرازی ملقب به افصح‌المتکلمین
تخلص: سعدی
قرن: هفتم هجری
سال تولد – فوت: 606 – 690 یا 691 ق
محل تولد – زندگي – فوت: شیراز – شیراز، بغداد، حجاز، شام، لبنان، روم، تبریز – شیراز
دوران: سلطان جلال‌الدّين خوارزمشاه، اتابک مظفرالدّین ابوبکر بن سعد زنگی
آثار: بوستان؛ گلستان؛ دیوان غزلیات
توضیح: سعدي در يكي از دودمان‌هاي نژادة شيراز كه به گفتة خودش، همه عالمان دين بودند، ديده به جهان گشود. او در كودكي پدر خود را از دست داد.
وي در روزگاري مي‌زيست كه اوضاع ايران، سخت آشفته بود و به همين دليل از ديار خود، شيراز، كوچ كرد و در نظامية بغداد به تحصيل علوم پرداخت و از محضر استادان بزرگي چون عبدالرحمان ابوالفرج و شهاب الدين ابوحفض بهره‌ها جست.
گفته شده كه سعدي همچنين از چهار شخصيت بزرگ يعني، فردوسي، سهروردي، اوحدالدين كرماني و روزبهان بقلي، تأثير پذيرفته است، با اين حال سعدي تفاوت‌هاي آشكاري با همة شاعران و بزرگان پيش و پس از خود داشته است.
سعدي پس از اتمام تحصيل، به دليل علاقة فراوان به جهانگردي، سفر آغاز كرد و شهرهاي بسياري را پيمود. كسب تجربه‌هاي فراوان، همراه با علم، تأثير به سزايي در گفتار وي گذاشت و همين جهان بيني وسيع، همراه با سخن دلنشينش، گلستان و بوستان جاودانه را به وجود آورد.
وي پس از حدود 35 سال جهانگردي (620 – 655 ق)، به شيراز بازگشت. از آنجايي كه با آرامش و راحتي خيال در پناه ابوبكر ابن سعد زنگي، مي‌زيست، تخلص سعدي را براي خود برگزيد و به جبران الطاف و نعمات اين پادشاه، كتاب خود، بوستان را به وي پيشكش كرد.
سعدي بوستان را پيش از ديگر آثار خود و به سال 655 ق (1257 م) آغاز كرد و از آنجايي كه نگران نگارش كتاب‌هاي ديگرش نيز بود، اين كتاب ارزشمند را در اندك زماني به پايان رسانيد. يك سال پس از تدوين بوستان، كتاب بي‌مانند گلستان را در سال 656 ق (1258 م) به تدوين درآورد. شواهد بسيار حكايت از آن دارند كه آثار سعدي، سرچشمه از حكمت‌هاي ايرانيان باستان، به ويژه پندهاي منسوب به انوشروان و بوزرجمهر گرفته است. بدون ترديد نظم و نثر اين دو اثر بي‌بديل، حاصل كار دو سال نبوده است، بلكه استاد در طي 35 سال جهانگردي و سير انفاس به تدريج اين قطعات را به صورت خاطرات و يادداشت‌هاي سفرنامة خود نوشته و نگهداري كرده و در اين دو سال فقط به تدوين و فراهم آوري آن‌ها پرداخته است. گويا در آن زمان سعدي در حدود پنجاه سالگي بوده است:
مطالب دو كتاب بوستان و گلستان به حدي برتر از زمان خود بوده كه شاهان هند و عثماني از آن به عنوان كتاب درسي استفاده مي‌كردند و شاهان و شاهزادگان در كشورهاي اسلامي نيز اشعار آن را از حفظ داشتند. پژوهشگران در مورد كليات سعدي معتقدند، كه اگر شاهنامه، شناسنامة ايراني باشد، بدون ترديد، كليات سعدي نيز شيوه نامة زندگي ايراني است.
از كساني كه در شناساندن سعدي كمك بسياري كرده‌اند، مي‌توان از غلامحسين يوسفي و محمدعلي فروغي نام برد.
اين مرد بزرگ، اسورة سخن ادب و پارسی در 85 سالگي درگذشت و در شيراز به خاك سپرده شد.
اول ارديبهشت ماه هر سال، روز بزرگداشت شيخ اجل، سعدي شيرازي است.