علاالدّين ابومظفر عطاملك ابن بهاءالدّين محمد شمس‌الدّين محمد ابن بهاءالدّين محمد علي عطا ملک جوینی
تخلص: ……….
قرن: هفتم هجری
سال تولد – فوت: 623 – 681 ق
محل تولد – زندگي – فوت: جوین خراسان – خراسان، بغداد – فوت در اران، خاکسپاری در تبریز
دوران: هولاكوخان و اباقاخان مغول
آثار: تاریخ جهانگشای (3 ج)؛ تسلية الاخوان
توضیح: عطاملک جوینی، در اوايل جواني به شيوة پدران خود، شغل ديواني يافت و در شمار دبيران ارغونشاه، درآمد. وي به همراه ارغون، چند سفر به پايتخت خانان مغول به مغولستان رفت، كه اين رفت و آمدها ده سال به طول انجاميد و وي در اين مدت از درس و مطالعه باز ماند. عطاملك طبق آنچه در كتابش نگاشته، «به دليل كساد بودن بازار علم و دانش و ديگر آنكه در خود سرمايه فضل و دانش نمي‌ديد، از كسب معلومات سر باز زد.» اما مدتي بعد متوجه شد كمتر كسي مانند او امكان درس خواندن دارد و پس از مدتي تصميم گرفت به دنبال دانش برود. وي به مدت ده سال كه دائماً در سير و سفر بود، به ماوراءالنهر، تركستان، مغولستان، چين و ماچين سفر كرد، بسياري از وقايع مهم را به عنوان شاهد حضور داشت. در این سفرها به احوال مغول آشنایی یافت.
جوینی در سال 654 ق به خدمت هولاكوخان درآمد و در واقعة قلع و قمع اسماعيليه و تسخير قلعة الموت همراه هولاكوخان بود و شرايط صلح و تسليم اهالي قلعة الموت را در كتابش نگاشت. پس از فتح بغداد در سال657 ق هولاكوخان حكومت بغداد را به وي واگذار كرد و تا سال 680 ق اين سمت را بر عهده داشت. در زمان اباقاخان او و برادرش شمس‌الدّین به دلیل نزدیکی با مجدالملک یزدی گرفتار شدند و مدتی زندانی بود و پس از چندی آزاد شد، اما زمانی بعد درگذشت. در اواخر عمر رساله‌ای به فارسی به نام تسلیة الاخوان در شرح آنچه در ایام اباقاخان بر وی گذشته بود، نوشت.
عطاملك جويني در 58 سالگي در ارّان درگذشت و در تبريز به خاك سپرده شده است.