مولانا سیف‌الدّین ابوالمحامد محمد فرغانی مشهور به سیف فرغانی

 

تخلص:  سیف فرغانی، سیف

قرن:  هفتم و هشتم هجری

سال تولد – فوت:  ………. – پس از 705 ق

محل تولد – زندگي – فوت:  فرغانه (ولايت سمرقند) – تبریز، آقسرای ترکیه – آقسرا

دوران:  ارغون‌خان و غازان‌خان مغول

آثار:  دیوان اشعار

توضیح:  سیف فرغانی، از تواناترین استادان قصیده‌پرداز آن زمان ایران است که بر شیوة سخنوران کهن خراسان، شعر می‌سرود، چون سیف خود، از همان دیار و از سرزمین فرغانه و ولایت سمرقند بود و البته به همین دلیل نیز به سیف فرغانی شهرت یافته بود. یکی از وجوه اهمیت سیف فرغانی، آن است که او در لابه‌لای نصایح و مواعظ خود، بسیار به انتقاد از اوضاع ناگوار جامعة اسلامی در عهد خود می‌پرداخت. او بزرگ‌ترین شاعری است که در عهد خود به چنین نقدهای صریح، جدی و خالی از هزل و مطایبه مبادرت می‌کرد و اشعاری را که از این راه حاصل می‌شد حتی به درگاه سلاطین مي‌فرستاد.

وی از معاصران سعدی بوده و با وی مکاتبه و مشاعره نيز داشته است. از مطالعه دیوان سیف، می‌توان پي‌ برد
که وی یک صوفي وارسته بود که دوران ریاضت و مجاهدت را طی کرده و در زمرة مشایخ زمان خود
درآمده بود.