شیخ‌الاسلام بهاءالدّین محمد ابن حسین ابن عبدالصمد جبعی عاملی حارثی همدانی مشهور به شیخ بهایی
تخلص: بهایی
قرن: دهم و یازدهم هجری
سال تولد – فوت: 953 – 1030 یا 1031 ق
محل تولد – زندگي – فوت: بعلبک لبنان – قزوین، اصفهان، مشهد، هرات – اصفهان
دوران: شاه عباس بزرگ صفوی
آثار: فوائدالصمدیه؛ نان و حلوا (منظومه)؛ خلاصةالحساب، نان و پنیر (مثنوی)؛ جامع العباسی، شیر و شکر
توضیح: شيخ بهايي، فرزند عبدالصمد حارثي از مشهورترين فقهاي عراقي بود كه در دورة صفويه به دعوت حكومت تازه تأسيس شيعة صفويه، به ايران كوچ كرد. وي كه در آن دوران در سن 13 سالگي بود، به همراه پدرش كه از معاصرين و احتمالاًً شاگردان شهيد ثاني (محمد ابن حسن مكي) بوده است، به ايران آمد. پدرش به واسطة حضور در حكومت صفوي از جايگاهي بالا و از تنعّم دنيوي برخوردار گرديد. شیخ بهایی مورد علاقة شديد شاه عباس و از احترام ويژه‌اي برخوردار بود تا حدي كه در سفرهاي پيادة شاه عباس، از ملازمان خاص وي بود. اما در اواخر عمر از اينكه به ايران آمده، پشيمان شد و به بهانة سفر حج از حكومت خارج و به بحرين مراجعت كرد. بهايي با پشتكاري ستودني پزشكي، مهندسي و معماري را فرا گرفت. كارهاي شگرفي نيز همچون تقسيم‌بندي آب زاينده رود در اصفهان، تهية آب گرم دائم با يك شمع كه به وسيلة گازهاي فاضلاب روشن مي‌ماند، براي يك حمام در اصفهان (كه با برداشتن فضاي سطحي روي آن به تازگي كاملاً از بين رفته)؛ محراب مسجد شاه اصفهان؛ ساعتي كه نياز به كوك كردن نداشته؛ نان سنگك و حلواارده نیز از اختراعات و ابداعات وي بوده است.
اين مرد بزرگ در 77 سالگي در اصفهان درگذشت و در مشهد به خاك سپرده شد.