کافه لُقانطه
کافه لُقانطه: این کافه در سال 1285 خ و در زمان مظفرالدین شاه قاجار توسط غلامحسین مولایی ملقب لقانطه، که یکی از اعضای جنبش مشروطه به نام در پاریس بود، ساخته و افتتاح شد. لقانطه از یک عبارت فرانسوی گرفته شده که احتمالاً L’orante نوشته میشه و در ایران Loghanteh نوشته و تلفظ می‌شود؛ در زبان یونانی به معنای رستوران است. پاتوق‌های شبانه روشنفکران تحصیلکرده و از فرنگ برگشته بود. ملک اولیه این کافه متعلق به میرزا آقاخان نوری صدر اعظم ناصرالدین شاه بود، که پس از عزل و برای گذران زندگی این بخش از املاکش را تقسیم کرد و به فروش رساند و این قسمت از باغ به عنوان ارثیه به پسرش کاظم خان داد و پس از او به نوه‌اش حسین خواجه نوری رسید که حسین لقانطه این ملک را از او اجاره و تبدیل به کافه جدیدی به نام لقانطه کرد. شعبۀ دوم این کافه در عمارت نظامیه یا عمارت میرزا آقاخان نوری در سال 1300 خ، شعبۀ سوم آن در ضلع جنوبی میدان بهارستان و شعبۀ چهارم در خیابان لاله‌زار، در نزدیکی سینما متروپل، یکی پس از دیگری تأسیس شدند. این کافه‌ها تنها کافه‌هایی بودند که اخبار جنگ جهانی دوم در آنها پخش می‌شد. آب استخر لقانطه از قنات صدرآباد که میرزا آقاخان آن را ساخته بود، تأمین می‌شد. در ایام تابستان، رستوران را شب‌ها در اطراف استخر زیبا و بزرگ آن دایر می‌کردند که تا نیمه‌های شب صدای موزیک کنار استخر می‌آمد. یک «لتگا»، (قایق کوچک پارویی) هم در استخر بزرگ لقانطه انداخته بودند که بیشتر بچه‌ها را با گرفتن پول، یکی دو بار در اطراف استخر گردش می‌دادند.
جعفر شهری در کتاب «طهران قدیم» درباره این کافه نوشته است: «در ابتدای این خیابان باب همایون کافه‌ای بود به نام “لقانطه” که آن را مردی به نام غلامحسین خان لقانطه دایر کرده صورتی آبرومند به آن داده و مشابه آن یکی هم در میدان بهارستان برپا ساخته بود.
در جلو این لقانطه حوض کاشی زیبایی وسط پیاده‌رو ساخته بود که از نهر خیابان لوله‌کشی شده، فواره‌ای در وسط آن فوران می‌نمود، علاوه بر جریان قسمتی از آب نهر که از آن عبور می‌کرد و دور آن را گل و گلدان و قلیان‌های بلور بادگیر نقره چیده حاشیه کنار نهر خیابان را چمن‌کاری و گلکاری نموده صفا و جلا و زیبایی جداگانه به آن داده بود.»
تنها کافه و رستوران لقانطه بود که در تمام سال بستنی فرنگی داشت. این رستوران در حقیقت نخستین جایی بود که برای خودش ظروف بلور و چینی‌آلات با آرم و نام رستوران به سبک فرنگی سفارش داد و غذاها را در این ظروف غذاها رو سرو می‌کردند. در این رستوران، علاوه بر خود میرزا غلامحسین خان که مدتی را در استانبول در یکی از لقانطه‌های مشهور کار کرده بود، گروهی از آشپزان ارمنی و ایرانی و گروهی از قهوه‌چیان حرفه‌ای ترک هم همکاری می‌کردند.
این کافه پاتوق کمال‌الملک در سال‌های آخر عمرش، همچنین آقای آوانس اوگانیانس (اولین کارگردان ایران با فیلم صامت آبی و رابی ) نیز بوده است.
نشان تجاری این کافه، پس از قانون ثبت علائم تجاری به عنوان اولین نشان تجاری ثبت شده در ایران به ثبت رسید. نام تجاری این کافه توسط حمید شاهین‌پور، صاحب یک کلکسیون عتیقه اتوموبیل (اتومبیل رجال سیاسی اون زمان مثل مصدق، طباطبایی) خریداری می‌شود و در سال 1390 مجدد در پارک پلیس تهران افتتاح می شود.
صاحب این کافه، اشیای گران‌بهای دیگری هم به لوازم کافه اضافه کرده بود، از جمله: پیانوی هویدا، آینه طلاکاری شده قدیمی، تابلوی نقاشی از صنیع‌الملک (عموی کمال‌الملک)، گرامافون سنگی، کمدی با قدمت بالای صد سال و اشیایی که هر کدوم این کافه رو تبدیل به یک موزه کردند.
