مسجد سپهسالار (مطهري)

مسجد سپهسالار (مطهري): اين مسجد را ميرزا حسین خان سپهسالار صدراعظم ناصرالدين شاه، به همراه مدرسه سپهسالار ساخت. این بنا در باغی متعلق به سردار حسن‌خان قزوینی معروف به باغ سردار (از سه راه ژاله تا سه راه امین حضور) بود. پس از فوت سردار، سپهسالار تمام شش دانگ آن را خرید، ولی مبلغ پنج دانگ آن را پرداخت کرد. او به دلیل آنکه فرزندی نداشت و نگران بود که پس از مرگش املاکش را ناصرالدین شاه تصاحب کند، به همراه کاخ، مدرسه و مسجدی نیز در جنوب آن بنا کرد. سپهسالار در زمان ساخت خانه‌اش آرزو کرده بود که پارلمانی برای ایران بسازد. او در سال 1258 خ شروع به ساخت اين مسجد كرد، اما دو سال بعد در حالیكه کار ساخت هنوز به اتمام نرسيده بود، در سن 54 سالگی درگذشت و ادامه ساخت مسجد و مدرسه را برادرش يحيي خان مشيرالدوله به انجام رساند.
پس از فوت سپهسالار این ملک را ناصرالدین شاه تصاحب کرد و به عزیزالسلطان ملیجک بخشید. پس از انقلاب مشروطه جلسات مجلس در عمارت این باغ برگزار می‌شد که ملیجک همیشه شکایت داشت، تا اینکه نیمی از مبلغ را حسن مدرس پرداخت کرد و مابقی آن نیز در دورۀ پهلوی توسط رضاشاه در بودجه قرار گرفت و به او پرداخت شد و رسماً ساختمان به مجلس تعلق گرفت.
اين مسجد در ضلع جنوب شرقي ميدان بهارستان در كنار ساختمان قديمي مجلس شوراي ملي قرار دارد. مسجد سپهسالار شبستان تابستاني و زمستاني دارد.
ميرزا حسن‌خان در سال 1259 خ كتابخانه اعتضادالسلطنه با حدود 4000 جلد كتاب خريداري و به مسجد اضافه كرد. سپهسالار بزرگ وقفنامه‌ای را در هشتاد صفحه تنظیم کرده بود که هیچ حکومتی نتواند آن را تصاحب کند. یکی از کارهای جالبی که در زمان حیاتش انجام داد وقف کردن برخی از اموالش تا پس از مرگ هم با استفاده از این موقوفات مخارج مسجد و مدرسه برای همیشه تأمین شود. اکنون مدرسه و مسجد سپهسالار (مطهری) زیر نظر حوزه علمیه قرار دارد. این مرد بزرگ هر آنچه ثروت اندوخته بود را در راه فرهنگ ایران هزینه کرد. در کتابخانه این مسجد دو کتاب ثبت جهانی و حدود 40 هزار کتاب خطی و سنگی وجود دارد. این مسجد در سی‌ام خرداد 1315 خ با شماره 260 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ملیجک ناصرالدین شاه به همراه سه فرزندش