فیروز نادری
چهرة جهانی و از مدیران ارشد مرکز ناسا
1325 خ – 1402
فیروز نادری، در ۵ فروردین ۱۳۲۵ و در شیراز به دنیا آمد. او تحصیلات متوسطة خود را در ایران به اتمام رساند و پس از آن به ایالات متحدة آمریکا مهاجرت کرد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشتة مهندسی برق پی گرفت. وی دورة کارشناسی خود را در دانشگاه ایالتی آیووا و کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به اتمام رساند. نادری، پس از پایان تحصیل به ایران بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، مدتی در مرکز سنجش از دور ایران فعالیت کرد. اما بعد از دو الی سه سال فعالیت در ایران به دلیل نبود امکانات مورد نیازش برای بسط تحقیقات و پژوهش‌های خود، کشور را به مقصد آمریکا ترک کرد.
او در سال ۱۹۷۶ م به JPL پیوست و به عنوان مدیر آزمایش‌های پروازی علوم فضا و مدیر طرح تفرق‌سنج (Scatterometer) ناسا به کار پرداخت. علاوه بر اینها وی در مرکز مدیریت ناسا، سرپرستی برنامة فناوری ارتباطات پیشرفته ماهواره‌ای را بر عهده داشت و در JPL نیز مدیربرنامة ماهواره‌های متحرک بود. نادری در مدت همکاری خود با ناسا مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینة ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از راه دور، رصدخانه‌های تحقیقاتی اختر فیزیک، اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومة شمسی برعهده داشت. او از سال ۱۹۹۶ م مدیر برنامة منشاء حیات ناسا بود و از سال ۲۰۰۰ م نیز مدیریت برنامة تازه تأسیس برنامه مریخ را بر عهده گرفت. وظیفه مرکز برنامه مریخ آن است که تمام تحقیقات مربوط به مریخ را هدایت و برنامه‌ریزی کند.
در پی موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سِمَت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی مرکز JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت) که از مهم‌ترین مراکز فضایی ناساست منصوب شد و در سمت جدید به عنوان مسئول طراحی برنامه‌ها و راهبردهای مرکز، تجاربش در ماموریت‌های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌های جهان از زمین تا کهکشان‌های دور به کار بست. وی همچنین مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی 5 تا ۲۰ ساله JPL را برعهده داشت. نادری در سال ۲۰۱۱ م به سِمَت مدیر پژوهش‌های روباتیک منظومه خورشیدی منصوب شد.
معروفیت نادری بیشتر به خاطر 2 کاوشگر مریخ یعنی «روح» و «فرصت» بوده است که با مدیریت او اطلاعات زیادی از جمله امید بیشتر به وجود حیات در مریخ را به بشر داد. وی در سال 2000 م در شرایطی که چندین مأموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیما به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامه‌های اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست در طی ۴ سال، ۳ مأموریت مهم از جمله پرتاب ۲ کاوشگر مریخ‌نورد روح و فرصت را با موفقیت به انجام رساند. دریافت بالاترین نشان سازمان فضایی ناسا و انتخاب وی به عنوان مؤثرترین فرد ایالات متحده از دیگر افتخارات اوست.
پس از 36 سال فعالیت در ناسا، همزمان با بازنشستگی‌اش در فوریة 2016 م ناسا به افتخار تلاش‌های او سیارک ELI – 1989 را «نادری – 5515» نامگذاری کرد.
از افتخارات و جوایز او می‌توان به دریافت مدال خدمات برجسته و مدال رهبری برجستة ناسا؛ برندة جایزة لیبرال (2004 م)؛ دریافت مدال افتخار جزیرة الیلس (2005 م)؛ دریافت جایزة دوم ویلیام راندولف لاولیلس از جامعة فضانوردی آمریکا (2010 م) و … اشاره کرد.
فیروز نادری، اخیراً مشاوره مدیریتی به استارت‌آپ‌های صنایع پیشرفته که در مراحل اولیه قرار دارند، ارائه می‌دهد.