محمدعلی مجتهدی
بنیانگذار دانشگاه صنعتی شریف و رئیس دبیرستان البرز
1287 – 1376 خ
محمدعلی مجتهدی،در سال 1287 خ و در شهر لاهیجان به دنیا آمد. او از نخستین فارغ‌التحصیلان دکتری مهندسی مکانیک، بنیانگذار دانشگاه صنعتی شریف و نیز به مدت 34 سال مدیر دبیرستان البرز بود.
محمدعلی، تنها دو سال داشت که مادر خود را از دست داد. پدر او تاجر ابریشم بود و یکی از زمین‌داران شهر لاهیجان به شمار می‌آمد. برخلاف بسیاری از مشاهیر ایران زمین، پدر محمدعلی کمک چندانی در امور مربوط به تحصیل علم به فرزندش نکرد. وی در 7 سالگی از مدرسة «حقیقت» لاهیجان کسب علم را آغاز نمود. مدتی بعد و با برقراری ثبات سیاسی در کشور، محمدعلی در سال 1304 خ با کمک ارثیه‌ای که از مادرش به جای مانده بود به تهران آمد و در «دارالمعلمین مرکزی» تحصیلات دورة دبیرستان خود را آغاز کرد.
محمدعلی، در سال 1310 خ با گذراندن دورة 6 سالة متوسطه، دیپلم گرفت و پس از قبولی در آزمون «اعزام محصل به فرانسه» به همراه سایر پذیرفته‌شدگان راهی اروپا شد و از دانشگاه لیل فرانسه لیسانس مکانیک را در سه سال به دست آورد. او طی سال‌های 1314 تا 1317 خ موفق شد مدرک فوق‌لیسانس و پس از آن نیز دکتری در دانشگاه سوربن فرانسه را با امتیاز «شایان افتخار» کسب کند و به ایران بازگردد.
دکتر مجتهدی، دوران خدمت خود را در اهواز می‌گذراند که بریتانیا و شوروی به ایران حمله کردند. در همان سال (1320 خ) او پس از پایان سربازی، ضمن تدريس در دانشكدة فني دانشگاه تهران، در دبیرستان «البرز» نیز صاحب مسئولیت شد. این دبیرستان در سال 1254 خ توسط دکتر «ساموئل جردن» آمریکایی تأسیس شده بود. جردن طی سال‌ها اقامت در ایران، بدون توجه به تفاوت در ملیت خود، دانش‌آموزان فراوانی را در این مدرسه تربیت کرد تا آنکه در اوسط دهة 10 خورشیدی و به دنبال دستور دولت برای تأسیس مدارس ملی و پایان دادن به مدیریت خارجی‌ها بر مدارس کشورمان، دوران مدیریت وی نیز به پایان رسید و از ایران رفت تا تنها یادگاری او در کشورمان، مدرسة البرز باشد و خیابانی در شمال تهران که به یاد او «جردن» نام گرفت.
دکتر مجتهدی، در سال 1323 خ به مدیریت دبیرستان البرز برگزیده شد و او این مدرسه را به بهترین و مشهورترین مدرسة ایران تبدیل کرد. او، به مدت 34 سال مدیر این دبیرستان بود و بسیاری از دانشمندان و مشاهیر علمی کشورمان (از جمله دکتر داریوش فرهود) را تربیت کرد. علاقة این دانش‌آموختگان به مدیر تا اندازه‌ای بود که وقتی در دوران وزارت «دکتر محمود حسابی»، مجتهدی برکنار شد، چیزی نمانده بود که اعتراض دانش‌آموزان به یک شورش بزرگ تبدیل شود. اما بازگرداندن مجتهدی، به اعتراضات خاتمه داد. او همزمان با ریاست دبیرستان البرز در سال 1340 خ ریاست دانشگاه شیراز را نیز بر عهده گرفت و در آذر۱۳۴۱ به مدت سه سال رئیس دانشگاه پلی‌تکنیک تهران شد و 4 سال بعد بهترین دانشگاه فنی کشور (دانشگاه صنعتی شریف) را تأسیس کرد. فعالیت این دانشگاه از اول مهر 1345 آغاز شد، اما مؤسس این دانشگاه تنها یک سال به عنوان رئیس خدمت کرد و این پست پس از یک سال به شخص دیگری واگذار شد. وی پس از آن، تا اوایل دهة 50 سمت‌های دیگری مثل ریاست دانشگاه امیرکبیر و ریاست دانشگاه شهید بهشتی (دانشگاه ملی سابق) را نیز بر عهده داشت تا آنکه بازنشسته شد و فقط به فعالیت در دبیرستان البرز ادامه داد.
دکتر مجتهدی، به شدت با دخالت افراد سیاسی در امور مربوط به دانشگاه و مدرسه مخالف بود و تا حد امکان از هدر رفتن سرمایه‌های هر دانشگاه جلوگیری می‌کرد؛ زیرا به خوبی از فقر بسیاری از دانشجویان مطلع بود.
پس از پيروزي انقلاب در سال 57، دكتر مجتهدي از مهندس بازرگان (نخست‌وزير وقت و همكار سابق وي در دانشكده فني) خواست تا شخص ديگري را به جايش در دبيرستان البرز منصوب كند تا وي بتواند براي معالجة چشم خود به خارج از كشور برود. او پس از معالجة چشم در ژنو به ايران بازگشت، اما در سال 61 مجدداً به خارج از كشور رفت.
کتابی با عنوان«خاطرات دکتر مجتهدی» به کوشش «حبیب لاجوردی» در خرداد 1380 به چاپ رسیده که به صورت مصاحبه با مجتهدی است و در مجموعة «تاریخ شفاهی ایران» قرار می‌گیرد. همچنین ساختمان کتابخانة مرکزی دانشگاه صنعتی شریف به نام وی «ساختمان دکتر مجتهدی» نامیده می‌شود.
این خدمتگزار بزرگ آموزش عالی و مدیر بی‌مانند، در سال 1376 خ (1998 م) در 89 سالگی در شهر «نیس» فرانسه از دنیا رفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.