مَلكُم، سِر جان

مَلكُم، سِر جان (1769 – 1833 م)

Malcom, Sir John

ايران­شناس، سياستمدار نظامي و مورخ انگليسي

سِرجان مَلکُم، به عنوان سفیر انگلستان به دربار فتحعلی شاه قاجار فرستاده شد. وی کتاب تاریخ ایران را به انگلیسی نوشت و در بمبئی به چاپ رساند. ملکم از سال 1800 تا 1810 م، سه بار به ایران سفر کرد که نتیجه این آمد و شدها، به دست آوردن اطلاعات بسیار بود و در این مدت موفق به جمع­آوری کتاب­های خطی، از قبیل: تاریخ طبری، روضة­الصفا و شاهنامه شد که همة آن‌ها را به موزة انگلستان هدیه کرد. وقتي در سفر اولش به ايران، به شيراز رفت و آرامگاه سعدي را رو به ويراني دید، از حاكم شيراز درخواست كرد آن را مرمت نمايد و هزينه­اش را خود تقبل نمود، كه بعدها «لرد كرزن» از اين خدمت صميمانة او در كتاب خود سخن به ميان آورد. او به زبان فارسی مسلط بود و با فرهنگ و تاریخ ایران آشنایی بسیار داشت. در سال 1810 م، او بار دیگر به ایران آمد و همراهان او به آموزش سپاه ایران پرداختند. وی به شعر فارسی علاقة فراوان داشت و فردوسی را با هومر حماسه‌سرای یونانی مانند می­کرد. از آثار مهم او تاریخ ایران (2 ج)، که به فارسی نیز ترجمه شده است، را می­توان نام برد.