شفیع لاهوری، محمد

شفیع لاهوری، محمد  (1883 – 1963 م)

Shafi Lahoury, Mohammad

ایران­شناس و زبان­شناس پاکستانی

لاهوری، متخصص زبان و ادبیات فارسی، به زبان­های سریانی، عبری و آلمانی نیز آشنایی و در زبان­های عربی و انگلیسی مهارت داشت. او در دانشگاه کمبریج از محضر استادانی چون ادوارد براون و نیکلسن، بهره برد. او در سال 1918 م، نیز در آن دانشگاه به تدریس زبان و ادبیات اردو سرگرم بود و با ایراد سخنرانی‌ها در اجتماعات ادبی، سبب معرفی هر چه بیشتر فرهنگ مشرق زمین به اروپائیان شد. او در سال 1953 م، (1332 خ) از دولت ایران نشان سپاس دریافت کرد. بدیع­الزمان فروزانفر او را در قصیده­ای ستوده است. ایرج افشار در کتاب بیاض سفر، دربارة لاهوری می­گوید: «او از جمله لاهوریانی است که مقامش در خور بزرگداشت و تجلیل است و خدمات او در تحقیقات ایرانی، مخصوصاً نشر متون مهمی چون مطلع­السعدین و تذکرة میخانه و قسمتی از وامق و عذرای عنصری که خود نیاز به دستیابی به اوراق نسخة آن بود، همیشه نامش را جاودان نگاه خواهد داشت.» همچنین استاد افشار در کتاب نادره‌کاران، به نقش وی در ترویج زبان و ادب فارسی در پاکستان اشاره می‌کند و از علاقة او به فرهنگ اسلام و ایران سخن می‌گوید و مرگ این ادیب پاکستانی را یک ضایعة بزرگ برای جامعة ایرانی و ایران‌شناسان می‌داند. وی در نگارش مقدمه، تعلیقات، حواشی، تصحیح و چاپ برخی کتاب­های ادبی فارسی مانند مکاتبات رشیدی؛ مثنوی وامق و عذرایعنصری؛ مطلع‌السعدین عبدالرزاق سمرقندی و … دست داشته است. او همچنین مقالات بسیاری داردکه بخشی از آن‌ها دربارة فرهنگ ایران است.