لوفتوس، ویلیام کِنِت

لوفتوس، ویلیام کِنِت (1820- 1858 م)

Loftus, William Kennett

جغرافی­دان، گیاه ­شناس و باستان­شناس انگلیسی

هنگامی که سِر ویلیام فون دیک، استاد لوفتوس، برای شرکت در یک کمیسیون مرزی ایران و ترکیه مأموریت یافت، او نیز با استاد خود به آنجا سفر کرد و پس آن به شوش رفت. او نخستین کلنگ کاوش­های باستان­شناسی را در سال‌های 1849 تا 1851 م، در ویرانه­های شوش، پایتخت باستانی ایلام بر زمین زد. این تاریخ را می­توان سرآغاز فعالیت­های میدانی باستان­شناسی در ایران دانست. وی در شوش به کاوش­ها و حفاری­هایی دست زد، که نتیجه آن­ها را در سفرنامة خود به نام مسافرت­ها و کاوش­ها در کلده و شوش، در سال 1853 م، در لندن به چاپ رساند. او یک نقشة کلی از محوطة شوش تهیه کرد و روی تپة شمالی شوش (آپادانا) همراه با ستون­های تزئین شده و سرستون­های سنگی، چهارپایه ستون عظیم را کشف کرد. لوفتوس پس از تحقیقات در سال‌های 1851- 1852 م به درستی معتقد بود که شوش هنوز کاملاً بررسی نشده است. بر روی این پایه ستون­ها به سه زبان فارسی باستان، اکدی و ایلامی، کتیبه­هایی از اردشیر دوم نوشته شده بود که در آن از کاخ داریوش بزرگ یاد شده بود که در دوران اردشیر اول دچار آتش­سوزی گردیده و اردشیر دوم آن را مرمت کرده است. او مجموعه­ای از گیاهانی که در ایران و آشور شناخته شده بود، گردآورد و در موزة بریتانیا قرار داد. از آثار او کتیبه­هایی از شوش؛ دربارة زمین­شناسی بخش­هایی از مرز ترکیه – ایران و مناطق همجوار؛ سفرنامة پژوهشی سرهنگ لوفتوس و نخستین کاوشگر شوش را می­توان نام برد.