اردشیر دوم ساسانی

اردشیر دوم ساسانی ( ؟ – 383 م)

Ardashir The Second Sasani

یازدهمین پادشاه ساسانی

اردشیر دوم، از سال 379 تا 383 م (4 سال) بر تخت پادشاهی نشست. برخی از محققان عقیده دارند که برادر ناتنی بزرگ‌تر شاپور بزرگ یا شاپور دوم بود که بعد از او به تخت نشست. برخی دیگر عقیده دارند که برادری او با شاپور دوم جای تردید دارد، به سبب اینکه تا آنجایی که از سکه‌های او برمی‌آید، وی باید خویشاوند شاپور اما از یک شاخة دیگر از خاندان ساسانی بوده باشد.

پس از شاپور دوم، اردشیر دوم که به طور جنبی از دودمان ساسانی بود، بر تخت شاهنشاهی ایران نشست. چنین به نظر می‌رسد که پیروزی‌های او در شرق در رسیدن او به پادشاهی کم اثر نبوده است. از نقش برجسته‌ای هم که در طاق بستان از تاجگذاری او باقی مانده است، چنین بر‌می‌آید که او پیش از سلطنت، چندی فرمانروای کوشان بوده است و شاید سلطنت او نیز تا حدی  مدیون اعمال نفوذ کوشانیان بوده باشد. از وقایع سلطنت او این است که تمام عوارض را موقوف کرد و از این جهت موسوم به «اردشیر خَیِر» شد. بر روی سکه‌های این پادشاه عبارت «کَرپ کَرتار» دیده می‌شود که به معنی نیکوکردار است. در نقش اردشیر دوم که در طاق بستان است، اهورامزدا حلقة سلطنت به پادشاه اعطا می‌کند. در پشت سر شاه، مهر ایستاده و از انوار اشعه که بر گرد سرش هاله بسته، شناخته می‌شود.

پس از اردشیر دوم خط مشی قانونی جانشینی دودمان ساسانی از نو احیا شد و شاپور سوم، فرزند شاپور دوم، به عنوان شاهنشاه ایران بر تخت شاهی نشست.

این سنگ‌نگاره، نخستین سنگ‌نگارۀ طاق بستان است. در این تصویر، اردشیر دوم، حلقۀ روبان‌داری را از اهورامزدا می‌گیرد، درحالی‌که زرتشت یا به قولی میترا، با هاله‌ای از نور، پشت سر او قرار دارد. زیر پای اردشیر دوم نیز ژولیان روم که در جنگ اسیر شده است، قرار دارد.

نگارة کرتیر در نقش رجب