خسرو دوم، مشهور به خسرو پرویز ساسانی
خسرو دوم، مشهور به خسرو پرویز ساسانی (؟ – 628 م)
Khosrow The Second (Khosrow Parviz) Sasani
بیست و چهارمین پادشاه ساسانی
خسرو پرویز، از نامدارترین شهریاران شاهنشاهی ساسانی به حساب می‌آمد که از سال 590 تا 628 (38 سال) بر ایران حکم‌رانی کرد. او بعد از پدرش، هرمز چهارم، برتخت پادشاهی نشست که با شورش بهرام چوبین مواجه شد و پس از شکست از او به روم گریخت. مدتی بعد با حمایت قیصر روم، با سپاهی به ایران بازگشت و بهرام چوبین را شکست داد و با دختر قیصر روم به نام مریم، ازدواج کرد. همچنین خسرو همسر دیگری به نام شیرین داشت که داستان عشق آن دو از مشهورترین داستان‌های عاشقانۀ ادبیات ایران محسوب می‌شود. در زمان خسروپرویز، مرزهای ایران به نهایت گسترۀ خود رسید. او به شامات تاخت و دمشق را تصرف کرد. پس از آن عازم اورشلیم شد و توانست بیت‌المقدس را تسخیر کند و صلیب حضرت مسیح را به عنوان غنیمت باارزش، به تیسفون فرستاده شد. سپس خسروپرویز یکی از سرداران خود را همراه با سپاهی بزرگ به مصر فرستاد و او توانست اسکندریه را که شهری مشهور و تجارتی بود بگیرد. این فتح سردار ایرانی، بسیار ارزشمند بود؛ زیرا به مدت نه سده، مصر از تصرف ایران خارج شده بود. پس از آن سردار دیگری را به کاپادوکیه فرستاد و ممالک آسیای صغیر را نیز گرفت.
تاج‌ستانی خسروپرویز از اهورامزدا، در طاق بستان استان کرمانشاه
طاق بستان در شمال شرقی شهر کرمانشاه، کنار چشمه‌ای در پای کوه واقع شده است. این طاق از نظر موقعیت در کنار جادۀ ابریشم قرار داشت. مهم‌ترین اثر در طاق بستان، ایوان بزرگ است که در کنار ایوان کوچک قرار دارد که خسرو پرویز آن را ساخته بود. صحنۀ بالا در دیوار مقابل، مجلس تاج‌ستانی خسرو پرویز است. در این نقش اهورامزدا دیهیم شاهی را به او اهدا می‌کند.
دوران پادشاهی خسرو پرویز در زمینۀ موسیقی یک دوران طلایی محسوب می‌شود. موسیقی عربی، هم در شکل رایج در بغداد و حتی در شکل رایج در حجاز و اندلس، تا حدی تحت تأثیر موسیقی ساسانی بوده است. از بین نام‌آوران موسیقی این زمان، باربد (فهلبد)، سرکش، سرکب و نکیسا، به عنوان استادان کلاسیک موسیقی ایران می‌توان نام برد. باربد برای هر روز هفته، نوایی ساخته بود که به هفت خسروانی شهرت داشت و گویا برای سی روز ماه، سی آهنگ یا سی دستان ساخته بود.
سنگ‌نگارۀ زنان موسیقی‌دان ساسانی درحال نواختن چنگ و سازهای بادی در طاق بستان
خسرو دوم، سرانجام در سال 628 م، به دست مهرهر مزد، پسر مردانشاه به قتل رسید.