شيوههاي نگارش فارسي پيش از اسلام
شيوههاي نگارش فارسي پيش از اسلام
نوشتههای بر جای مانده از گذشتههای دور نشان میدهند که نثر فارسی، بر دو نوع بوده است:
1. نثر ساده: که با عبارات ساده و آسان و به زبان مردم كوچه و بازار نوشته ميشد و هدف از آن بيان مطالب عادي، يا خواستههای ساده، آموختن پيشه و كار و گذران زندگي روزمره و … بود.
2. نثر فني: بيان مطالب با شيوهاي كه گوينده يا نويسنده در آن نظر و ارادة خود را به كار برده و ميخواسته از اين راه مطلب و ديدگاه خود را بهتر به شنونده يا خواننده بفهماند. اين نوع نثر را ميتوان با شعر، يكسان دانست چون در زمان قديم شعرهايي كه گفته ميشد، با نثر از نوع دوم چندان تفاوتي نداشت. با گذشت زمان، نثر فني سادهتر و الفاظ و كلمات آن نيز محدودتر شد و به تدريج نثر براي تكميل خود وامدار نظم شد و با چنين پيرايهاي بر زيبايي خود افزود.
از دوران هخامنشي و اشكاني، كتابي جز قسمتهايي از اوستا در دست نيست و آنچه از دوران ساساني باقي مانده است، غالباً قسمتهاي اندكي از كتابهاي سنتي و اندرزنامهها بوده كه به تدریج، آنها را نيز به بعد از اسلام نسبت دادهاند. به نوشته ابن ندیم حدود 32 اثر ارزشمند و پندنامه … از پارسی باستان به عربی ترجمه شده (در دو سده اول هجوم اعراب به ایران) و به نام بزرگان اعراب (اسلام) باز نشر شدهاند. همين آثار و نمونههاي زيادي از ترجمهها و تفسيرها كه در اوايل اسلام تأليف شدهاند، نمودار آثار فراوان و زيباي پيش از اسلام است و تا اندازهاي به ما، چگونگي نويسندگي آن زمان را نشان ميدهد. اين آثار ساختگي و تازه نيستند، بلكه كلياتي از يك فرهنگ غني باستاني ایرانی هستند كه سينه به سينه و دست به دست، به دوران اسلامي رسيده و ترجمه و تدوين شده و در مجموع، فرهنگ، دانش و تمدن اسلامي را تشكيل داده است. به عبارت دیگر فرهنگ، دانش و تمدن دیوانسالاری و دوران اسلامی به شدت وامدار داشتهها و انباشتههای غنی 6000 ساله امپراطوری بزرگ ایران میباشد.