ابوالحسن علی ابن جولوغ سیستانی مشهور به فرّخی سیستانی

 

تخلص:  فرّخی

قرن:  چهارم و پنجم هجری

سال تولد ـ فوت:  373 ـ 429 ق

محل تولد ـ زندگي ـ فوت:  سیستان ـ بلخ، طخارستان ـ احتمالاً غزنین

دوران:  سلطان محمود غزنوی

آثار:  دیوان اشعار

توضیح:  فرخي، از اهالي سيستان، پسر جولوغ، غلام امير خلف صفاري بود و علاوه بر شاعري، چنگ هم مي‌نواخـت و نزد يكي از دهقانان سيستان، كار مي‌كرد. وي با دختري ثروتمند ازدواج كرد و نياز ماليش افزايش يافت؛ نزد دهقان رفت و از او حقوقي بيشتر خواست اما وي رد كرد. به وي خبر دادند كه اميرابوالمظفر چغاني به شاعران صله‌هاي نيكو مي‌دهد، قصيده‌اي سرود و نزد وزير امير خواند.

وزير باور نكرد شعر از اين مرد باشد. براي امتحان فرخي را به بارگاه امير برد و از وي خواست شعري بگويد، فرخي نيز قصيده زير را سرود:

چون پرند نيلگون بر روي پوشد مرغزار

پرنيان هفت رنگ اندر سر آرد كـوهـسار

امير و وزيرش بسيار از آن شعر خوششان آمد و به وي صله‌ فراوان دادند و پس از آن فرخی مورد لطف امير قرار گرفت.

فرّخی علاوه بر شاعری، با هنر موسیقی نیز مأنوس بود. در آثار او همه جا چیره‌دستی وي در انواع تـوصیفات طبیعت، معاشیق، ممدوحان و کارهای آن‌ها و میدان‌های جنگ و نظایرآن مشهود است. از آنجا که بیشتر قصاید فرخی در دربار غزنویان سروده شده، ستایشگری و وصف در آن بسیار زیاد است. هر چند در میان شعرهای فرخی اشعاری نیز با نکات آموزندة اخلاقی ديده مي‌شود.

فرخي، در 56 سالگي درگذشت و احتمالاً در غزنين به خاك سپرده شده است.