ایران شناسان، کشورگشایان و باستان شناسان ایرانی و ایران شناسان، تاریخ نگاران و باستان شناسان خارجی
اول دفتر به نام ايزد دانا
سرآغاز
چو ایران نباشد تن من مباد
ایران‌شناسی، شاخه‌ای از دانش خاورشناسی است که در آن به بررسی فرهنگ ایران، شامل: زبان، خط، هنر، ادبیات، اخلاق و …، از زمان باستان تا روزگار حال می‌پردازد.
کتاب پیش‌رو، پنجمین جلد از مجموعه کتاب‌های «ایران فرهنگی» است که در آن به معرفی کتیبه‌نگاران ایرانی، ایران‌شناسان، باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران ایرانی و خارجی پرداخته شده است.
ایران بزرگ، قدمتی به بلندای تاریخ و تمدن بشری دارد که می‌توان سال‌ها در مورد آن نوشت و جلوه‌های بدیع آن را از نو کشف کرد. از اینرو، از زمان‌های دور، همواره شخصیت‌های جستجوگر و فرهنگ‌شناس به سوی این سرزمین کهن جذب می‌‌شدند و ایران به عنوان یکی از کهن‌ترین امپراتوری‌های جهان باستان، همیشه جزو اولین جاذبه‌ها برای پژوهشگران و گردشگران تاریخی، از سراسر جهان بوده است.
ایران در کنار هند، چین، مصر و یونان، کشوری فرهنگ‌ساز بوده و تأثیر انکارناپذیری بر دیگر فرهنگ‌های جهان داشته است.
این کتاب در سه فصل، به ترتیب در مورد شخصیت‌های اثرگذار بر تاریخ و فرهنگ ایران بزرگ، تاریخ‌نگاران و ایران‌شناسان خارجی و همچنین ایرانی، کوشش شده است.
فصل نخست، دربارة پادشاهان بزرگ و اثرگذار که به گسترش مرزهای ایران فرهنگی همت گماشتند و ایران را تا دورترین سرزمین‌های آن دوران شناساندند. پادشاهان و بزرگانی که نه تنها در فکر پیشرفت بشریت در زمان خودشان، بلکه آیندگان بودند که با نوشتن کتیبه‌ها، سنگ‌نگاره‌ها و ساخت بناها و دیگر آثار، گویی ایران را به شکل یک موزة بزرگ باستانی، برای تمام دوران‌ها، درآوردند. شاید هیچکدام از کشورگشایان و پادشاهان ایرانی در آن دوران، تصور نمی‌کردند که چند هزار سال بعد، این نقوش و کتیبه‌ها، بسیاری از جهانگردان را از جای جای جهان به ایران بکشاند. سخن گفتن از این کشورگشایان که ناخودآگاه جزو اولین تاریخ‌نگاران و فرهنگ گستران بودند، وظیفة ماست. در این بخش علاوه بر توضیح زندگی‌نامه‌ای کوتاه از ایشان، در مورد روند و انگیزة ساخت و محل کتیبه‌ها، توضیحاتی بیان شده است.
فصل دوم، دربارة باستان‌شناسان، ایران‌گَردان و تاریخ‌نگاران خارجی است که با تلاش و سخت‌کوشی و تحمل رنج‌های فراوان در قرن‌ها و سال‌های دور، کمر همت بستند و غبار تاریخ را پاک کردند تا همگان چهرة فرهنگی ایران را بشناسند. ما نیز تلاش کردیم نام تک تک آنان را با بزرگداشت، در این کتاب بیان کنیم و اینگونه سپاسگزار زحمات آن‌ها باشیم. البته در کنار آسیب‌ها و دستبردهایی که برخی از آنان به آثار فرهنگی و تاریخی ایران زدند، این کنکاش و جستجوگری، به روشن شدن قسمت‌هایی از قدمت تاریخ ایران کهن انجامید. لازم به یادآوری است که نمونه‌ها و اشیاء تاریخی و باستانی ایران، هم اکنون در بزرگترین موزه‌های جهان (پترزبورگ، پاریس، لندن، برلین، نیویورک و …) می‌درخشند و چه بسا در امنیت بیشتری نگهداری می‌شوند.
فصل سوم، به ارج نهادن زحمات و مشقات آن ایرانیان با انگیزه و میهن‌پرست پرداخته شده که با همتی بلند و عزمی راسخ، پرچم ایران خسته از فراز و نشیب تاریخ را برافراشته نگاه داشتند و سهمی بسزا در جهانی کردن افتخارات و تمدن ایران کهن دارند.
شایان توجه است که مجموعه کتاب‌های «ایران فرهنگی» نیز شاید به گونه‌ای ادامة راه ایران‌شناسان، فرهنگ‌پژوهان و تاریخ‌نگاران ایرانی است، که با پرداختن به زوایای شخصیتی و انسان‌دوستی و فرهنگ‌پروری آن افراد، راه ایشان را در شناساندن فرهنگ سترگ ایرانی به جهانیان، ادامه می‌دهد.
یادشان گرامی، روانشان شاد و راهشان پر رهرو باد.
با آرزوی توفیق الهی در ادامه خدمتگزاری
دكتر داريوش فرهود
استاد ژنتيك و انسان‌شناسي دانشگاه مونيخ
عضو فرهنگستان علوم جهان سوم – تريست
كارشناس سازمان جهاني بهداشت – ژنو
عضو پيوستة فرهنگستان علوم پزشكي ايران- تهران
عضو كميته‌هاي اخلاق سازمان يونسكو ايران- تهران
فروردین ماه 1395
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.