ایران فرهنگی جلد شش

ایرانیان جهانی

 

اول دفتر به نام ايزد دانا

چو ایران نباشد تن من مباد

بشر از همان ابتدا نسبت به کشف و شناخت محیط اطراف خود کنجکاو و برای راه یافتن به دلِ ناشناخته‌ها نژاد خالص آریایی در زمینة جستجو و کاوش در علوم مختلف پیشرو بودند. در واقع میل به دانایی و کسب معنویت همیشه بخش مهم و اساسی از روحیة ایرانیان بوده است.

مردان و زنان ایرانی از دوران کهن مشارکت زیادی در تمامی علوم فنی، پزشکی، فیزیک، شیمی، فلسفه، هنر، ادبیات و … داشتند.

دربار پادشاهان ایران باستان همیشه تجمع دانشمندان، مهندسان، پزشکان، فیلسوفان، ادیبان، نمایشنامه‌نویسان، معماران و هنرمندان بود. اگرچه فراگیری علم در آن دوران بیشتر محدود به نیایشگاه‌ها و معابد بود اما با وجود این پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در علوم مختلف ریاضی، ستاره‌شناسی، هندسه، هنر و فلسفه رخ می‌داد. در عصر هخامنشی ایرانیان برای نخستین بار با نیروی دریایی خود به اکتشافات جغرافیایی و کشف سرزمین‌های ناشناخته پرداختند.

در متون دینی کهن مانند اوستا، بندهش و غیره از علوم نجوم و احکام ستارگان بارها یاد شده است. به طوری که ایران را مرکز ستاره‌شناسی آن عصر می‌دانستند. اگرچه ریاضیات به صورت امروزی در آن زمان مطرح نبود، اما از آثار به جا مانده از آن زمان مانند ابزارها، تأسیسات آبی، واحدهای اندازه‌گیری و غیره می‌توان به استفاده از علوم ریاضیات در ساختمان و تأسیسات پی برد. در زمینة طب و مطالعات پزشکی نیز ایرانیان دارای جایگاه ویژه‌ای بودند، همچنین در زمینة کیمیاگری که از رشته‌های مورد توجه ایرانیان قدیم بود. آنها نه تنها فلز را به فلز دیگری تبدیل می‌کردند، بلکه در لعاب دادن کاشی‌ها، رنگرزی فرش‌ها، شیشه‌ها و پارچه‌ها دستی داشتند. در زمان ساسانیان نیز پارچه‌های تولیدی ایران در روم مشتریان زیادی داشت. در زمینة داروسازی نیز تبحر داشتند و گفته شده است واژة دارو که امروز به زبان لاتین دراگ (Drag) خوانده می‌شود از واژة پهلوی (داروگ) گرفته شده است.

در دوران اشکانیان ابزارهایی ساخته می‌شد که با بررسی‌ای که در سال 1330 خ توسط یک گروه باستان‌شناسی آلمانی انجام گرفت مشخص شد این ابزارها باتری‌های الکتریکی هستند. این اکتشافات به قدری عجیب بود که دانشمندان آمریکایی و اروپایی آن را مربوط به موجودات فضایی می‌دانستند.

در عصر ساسانیان دانشمندان در زمینة داروسازی، بیشتر در دانشگاه گندی شاپور فعالیت داشتند. وجود مرکزی همچون دانشگاه گندی شاپور در ایران در آن زمان مهر محکمی است برای آموختن و یادگیری علوم مختلف نزد ایرانیان. این دانشگاه دارای کتابخانة بی‌نظیری بود که به گفتة ادوارد براون، شرق‌شناس مشهور انگلیسی، نظیر آن هیچ‌گاه در تاریخ تمدن دنیا دیده نشده است. پس از ورود اسلام به ایران نیز وجود بزرگانی همچون ابن سینا، ابوریحان بیرونی، زکریای رازی، خوارزمی، ابونصر فارابی، خواجه نصیرالدّین طوسی، ملاصدرا، خیام، سعدی، مولانا، حافظ، سهروردی، اثبات‌کنندة این حقیقت است که ایرانیان در هر دوره‌ای دست به اکتشافات و اختراعات تازه‌ای می‌زنند و دریچه‌ای تازه از علم و دانش را به روی جهانیان می‌گشایند، چرا که در بسیاری از علوم پایه و مطرح دنیا ایرانیان نیز نقش اساسی دارند.

امروزه نیز ایرانیان پا جای پای پیشینیان خود گذاشته و همچنان در علوم مختلف در جای جای دنیا می‌درخشند. در ناسا، گوگل، یاهو، خودروسازی‌هایی مانند بنز و بی‌ام‌و و دیگر شرکت‌های مطرح دنیا مدیران برجستة ایرانی زیادی فعالیت می‌کنند که نقش کلیدی در آن مجموعه دارند. همچنین ایرانیانی که در امور سیاسی اروپا و آمریکا سمت‌های بالایی دارند. کسانی که با علم و دانش و سطح بالای هوشیاری خود ثروت زیادی کسب کرده و اکنون جزو کارآفرینان و فعالان اجتماعی مطرح در سراسر دنیا مشغول به کار هستند.

جدا از معقولة علم و دانش در زمینة هنر و ورزش نیز هستند کسانی که از چهره‌های شاخص جهانی برخوردارند و در رشتة خود افتخارآفرینی کردند.

چهره‌های ایرانی مطرح در اروپا و آمریکا علیرغم شناخته شده بودن در محل سکونت و زمینة کاری خود شاید برای خیلی از ایرانیان داخل و خارج از کشور ناشناخته مانده باشند. از آنجایی که حضور ایرانیان در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی و هنری در سطح دنیا باعث غرور و افتخار ایران بوده، ناشناخته ماندن این افراد باعث افسوس است.

اگرچه این افراد در زمینة فعالیت خود به قدری مطرح هستند که جوایز ارزندة بین‌المللی دریافت کرده‌اند، اما نوشتن زندگینامة آن‌ها غرور و همچنین انگیزة خاصی برای ایرانیان ایجاد می‌کند تا ادامه‌دهندة راه این بزرگان باشند و بدانند که هیچ تلاشی بی‌نتیجه نمی‌ماند و راه موفقیت باز است.

بنا به گفته‌ای منسوب به پیامبر اسلام: «اگر علم در ثریا باشد، مردانی از سرزمین پارس به آن دست پیدا خواهند کرد.»

گروه ایران فرهنگی نیز بر آن شد تا سهم کوچکی در شناساندن تعداد کمی از خیل عظیم این افراد داشته باشد، کسانی که در سراسر دنیا پرچم کشور عزیزمان ایران را برافراشته و در پیشبرد جهان به سمت تکنولوژی‌های برتر سهمی بسزا دارند.

کتاب ایرانی‌های جهانی، هفتمین جلد از مجموعه کتاب‌های ایران فرهنگی به این موضوع مهم پرداخته است. کاری دشوار، همراه با لذت چرا که هر ایرانی موظف است آنچه در توان دارد برای خدمت و آگاهی رساندن به سایر هم وطنانش انجام دهد.

در این مجموعه در حدود 300 نفر از این افراد را معرفی کرده‌ایم. از آنجایی که کتاب‌های اندکی دربارة زندگینامة این افراد وجود دارد، لاجرم بسیاری از مشخصات و اطلاعات آن‌ها را از سایت‌های معتبر در این زمینه جستجو کردیم. اما هرچه در این کار پیش رفتیم اطلاعات بیشتری دربارة این افراد پیدا نکردیم و این باعث تأسف است که افرادی به این مهمی و با این اعتبار یا معرفی نشده‌اند و یا بسیار خلاصه دربارة آن‌ها نوشته شده است، افرادی که می‌توانند با موفقیت‌های خود انگیزة پیشرفت و خلاقیت جوانان این مرز و بوم باشند.

مسلماً تعداد ایرانیان موفق در سراسر دنیا از آنچه که ما در این کتاب آورده‌ایم بسیار بیشتر است اما با توجه به توضیحات داده شده اطلاعات برخی از این افراد از نظر ما دور ماند. بدون شک پس از چاپ کتاب نیز ما به تحقیقات خود ادامه می‌دهیم، چرا که این موضوع بسیار گسترده است و ما تا اخرین زمان پیش از چاپ کتاب به افرادی برمی‌خوردیم که شایستة اضافه شدن به لیست ایرانی‌های جهانی بودند.

در جستجوهای خود هر زمان به آدرس ایمیل، سایت‌های شخصی و اینستاگرام افراد برمی‌خوردیم نامه‌ای به آن‌ها ارسال می‌کردیم تا صحت نوشته‌های ما را دربارة زندگینامة خود تأیید کنند که با جواب‌های اندکی روبرو شدیم و به ناچار به اطلاعاتی که یافته بودیم برای چاپ کتاب بسنده کردیم.

امید است با چاپ کتاب اگر اشکال و یا ابهاماتی وجود دارد توسط افراد آگاه تصحیح شود تا در چاپ دوم رفع اشکال شود.

 

 

 

                                                                                             با آرزوی توفیق الهی در ادامه خدمتگزاری

دكتر داريوش فرهود

استاد ژنتيك و انسان‌شناسي دانشگاه مونيخ

عضو فرهنگستان علوم جهان سوم – تريست

كارشناس سازمان جهاني بهداشت – ژنو

عضو پيوستة فرهنگستان علوم پزشكي ايران- تهران

عضو كميته‌هاي اخلاق سازمان يونسكو ايران- تهران

فروردین ماه 1395